Ders 1: Giriş - Kilise sözü ne demektir?

Anahtar ayeti: Matta 16:13-20

(1) Kaya nedir? (Kendisi mi? - Petrus mu? - Petrus'un sözleri mi? - Efes 2:20)

(2) Mesih, ne zaman kilisesini kurdu?

(3) 'Ölüler diyarının kapıları ona karşı direnemeyecek' ne demektir? (Eyub17:16)

(4) Anahtarlar nedir? Petrus onları nasıl kullandı? Elçi 2; Esin 21:14; Mat 18:10; Esin 3:7)


Bugün 'kilise' sözü dört farklı anlamda kullanılıyor:

(1) bina – (“Sofya’daki Aleksandır Nevski kilisesi”)

(2) yerel kilise – (“Pavlus, Korint’teki kiliseye...”)

(3) denominasyon – (“Baptıst kilisesi”)

(4) genel kilise – (“Rab, kilisenin başıdır”)

- İncilde bu dört anlamın sadece ikisi geçiyor – hangileri?


Grekçe kilise sözü: ‘ekklesia’

- iki sözden meydana geliyor: 'ek' - içinden; 'kaleo' - çağırmak

- demek: bir yerden başka bir yere çağrılmış olan kişiler için kullanılıyor

- Yeni Ahit’te 117 defa geçiyor

- asıl anlamı: toplantı; İncilde şöyle kullanılıyor:

(1) genel kilise = Pentikost gününden İsa Mesih’in ikinci gelişine kadar bütün yeryüzünde yaşamış ve yaşayacak olan gerçek imanlılar (başka ad: evrensel kilise)

(2) yerel kilise = bir yerde sürekli bir araya gelip toplanan ve Rabbin Sofrasını paylaşan imanlılar




Genel Kilise Yerel Kilise

İçinde kaç kişi var?

sayılmaz

(İbr. 12:22-24)

sayılır

(1.Kor. 1:2; 1.Sel. 1:1)

Kaç tane var?

bir

(Efe 4:4)

çok

(Rom 16:16; Gal 1:2)

Ne zaman başlıyor (başladı)?

Pentikost gününde

(Elçi 2; 11:15)

belli bir zamanda

(Elçi 11:19,26)

Kişi ona nasıl giriyor?

vaftizle

(Elçi 2:41,47)

kabul edilmekle

(Elçi 9:26-28)

Üyelik listeleri nerede?

gökte

(2.Tim 2:19)

toplantıda

(3.Yuh 5-9)

Onda sade kurtulmuş kişiler mi var?

evet

(Efe 5:25-27; Esin 3:16)

hayır

(Esin 3:1-4; Mat 13:24-30)

Yeryüzünde organizasyonu var mı?

yok

(Efe 2:19-22; 1.Pet 2:5)

var

(Fil 1:1)

Bölünebilir mi? Yok olabilir mi?

olamaz

(Efe 4:4)

olabilir

(1.Kor 1:10-13; 3:3-4; Esin 2:5)

Kişi ölünce onun üyeliği devam ediyor mu?

evet

(İbr. 12:22-23; 1.Sel 5:10)

hayır

(Elçi 8:1-2)



Ders 2: Kilise için benzetmeler

Her konuda olduğu gibi, Rab kilise konusunda da bize bazı benzetmeler gösteriyor. Ruhsal hakikatları yeryündeki durumlara benzetiriyor: Aşağıdaki tabloyu doldur ve açıkla.


İsa’nın görevi nedir? Kilisenin görevi nedir?

(1) Çoban ve sürü

- Yuhanna 10

- Mezmur 23; Hezekiel 34; Yer. 31:10



(2) Asma ve çubuklar

- Yuhanna 15

- Mezmur 80:9; Hezekiel 15:1-8



(3) İkinci Adem ve yeni yaradılış

- Rom 5; 1.Kor. 15; Luka 3:38

- Tekvin 5:1-2; Çıkış 4:22



(4) Kafa ve beden

- 1.Kor.12; Kol. 1:18)



(5) Başkâhin ve kâhinler halkı

- 1. Petrus 2

- Çıkış 19:6



(6) Güvey ve gelin

- Efesliler 5



(7) Köşe taşı ve taşlar

- Efesliler 2:19-21

- Tesniye 32:18, 30,31; Mezmur 18:2; Matta 21:42




Ders 3: Allahın tapınağı

Bütün Kutsal Kitap’ta ‘tapınak’, yani Allahın evi düşüncesi birkaç farklı anlamda kullanılıyor: Allahın halkının tarihinde çok büyük bir gelişme oldu:


(1) Çöldeki çadır:

- Çıkış 40; 19:9,16-22; 24:15-18; 33:19-22

- İsrail henüz bir toprağa yerleşmediği için, taştan bina yapamazdı

- Rab, onlarla birlikte gezerdi, hep onların arasında bulunmak istedi


(2) taş binası:

- 2.Sam 7:1-16; 24:17-25; 2.Tarihler 7:1-3; 2.Krallar 25:8-15

- İsa’dan önce 967-960 senelerinin arasında yapıldı

- İsa’dan önce 586 senesinde Babil kralı Nebukadnezar tarafından yok edildi


- Ezra 3:12; 6:13-18

- İsa’dan önce 516 senesinde tamamlandı

- Süleymanın tapınağından çok daha küçüktü

- onun içinde “Ahit Sandığı” yoktu ve Allahın şanlı bulutu üzerine inmedi


- Yuhanna 2:20; Matta 24:1-2;

- İsa’dan önce 20 senesinde başlatıldı ve İsa’dan sonra 64 senesinde tamamlandı

- Hirodes yeni bina yapmadı, sadece Ezra’nın zamanından kalma tapınağı çok daha büyük ve süslü yaptı.

- onun içinde “Ahit Sandığı” yoktu ve Allahın şanlı bulutu üzerine inmedi

- İsa’dan sonra 70 senesinde Romalılar tarafından yok edildi

- bugüne kadar bir daha yapılmadı


(3) Hezekiel'in tapınağı:

- Hezekiel 40-48; 43:1-5; 47:1-12; 48:35

- 1.Kor. 14:24-25

- Hezekiel, esir olarak Babil’de yaşadı. İsrail halkı son derece üzüldü, tapınağı yıkıldı diye. Onları teselli etmek için, Rab Hezekiel’e bu görüm veriyor, yeni bir tapınağın kurulacağını söylüypr

- bu tapınağın ölçüleri biraz Süleyman’ın tapınağınınkine benziyorlar

- ama son bölümlerde bu tapınağın ruhsal bir şey olduğu ve aslında Kutsal Ruhun tapınağı için konuştuğu belli oluyor


(4) Mesih'in bedeni

- Yuh. 2:19; Mat 26:61; Luka 1:35; Matta 12:39-40

- İsa “Bu tapınağı yıkın, ben onu 3 günde yeniden yapacam” derken, aslında: “Bu, tapınak saydığınız bina boştur. Allah aslında bende oturuyor.” demek istedi.


(5) genel kilise

Efe 2:11-22


(6) yerel kilise

1.Kor. 3:16-17


(7) imanlının bedeni

1.Kor. 6:12-20


'Kilise' nasıl İncil'in örneğinden ayrıldı?
sene ne değişiklik yapıldı
2.yüzyıl Presviterlere 'kâhin' (papaz) denir (Lukyan)
2.yüzyıl Günlük kurban (missa) (Zaprian
300 Ölüler için dualar
300 Haç çıkarmak
320 Mum yakmak
375 Meleklere, ölü imanlılara ve ikonalara tapmak
394 'Missa' günlük bir ritual oluyor
431 Meryem yüceltiliyor, 'Allahın anası' (Efes konseyi)
500 Papazlar özel giyisiler giyiyor
526 Son meshetme töreni
593 Araf öğretişi (1.Gregor)
600 Latince dili kullanılmaya başlıyor
600 Meryem'e, ölülere, ve meleklere dua ediliyor
610 Birinci Papa ilan ediliyor (3.Bonifas)
750 Frenklerin kralı Pepin, papaya dünyasal kuvvet veriyor
786 Haça, ikonalara ve relikvilere tapmak tasdik ediliyor
850 Kutsal suyu serpmek
965 Çanları vaftiz etmek (papa 13. Yuhanna)
995 Ölü kutsallara tapmak (papa 15.Yuhanna)
998 Cuma günleri ve paskalya öncesi (Lent) oruç tutmak
11. yüzyıl Missa yavaş yavaş kurban anlamına geliyor
1079 Papazlara evlenemek yasak
1090 Tesbihler
1184 Enkvizisyon mahkemeleri
1190 Indulgentsiya (af mektupları) satılığıyor
12.yüzyıl Yedi gizem (sakrament) (Peter Lombard)
1215 transsubstantsiyasyon (ekmekle şarap - et ve kan olurmuş)
1215 Günah çıkartmak
1220 Kutsal ekmeğe tapmak
1251 Papazların şapkaları
1414 Rabbin sofrasında şarap yasak ediliyor
1545 Adetler İncille bir tutuluyor
1546 Apokrif kitaplar ekleniliyor
1854 “Meryem bakireden doğdu” öğretişi
1870 Papanın her sözü Allahtandır
1965 Meryem 'Kilisenin anası' olarak ilan ediliyor (6.Pavlus)
Ders 4: Kilisenin görevi

(1) Allaha tapınmak

- gerçekte: Allahın karakterine uygun olarak

- ruhta: artık bedensel şeylere bağlı kalmayarak


Eski Ahit'te Yeni Ahit'te:

- taştan yapılmış tapınak - bütün imalılar tek bir tapınak (Efe 2:21)

- kahinlik sistemi - her imanlı kahin (1.Pet. 2:5,9)

- özel giyisiler - imanlılar Mesih'i giyiyorlar (Gal 3:27)

- tütsü yakılırdı - imanlıların duaları tütsüdür (Esin 5:8)

- özel günler ve bayramlar - yoktur (Gal 4:10-11; Kol 2:16-17)


(2) imanlıları ruhça ilerletirmek

- güdücüler besliyorlar (Elçi 20:20 (Hezekiel 34); 1.Pet. 5:1-2

- tapınmak bile kişileri ilerletiriyor (Efe 5:19; Kol 3:16)

- her imanlı işini yaptı mı, kilise bina ediliyor (Efe 4:,12,15,16)

- Yahuda 20; 1.Kor. 14:3-4,26; Rom 14:1-15:3


(3) iyilik yapmak

- kendi üyelerine (Elçi 4:32-37; 6:1; Gal 6:10)

- kiliseler birbirlerine (Elçi 11:27-30; Rom 15:25-26)

- bunun sınırları vardı (1.Tim 5:9-16)

- bütün herkese (Elçi 9:36,39; Gal 6:10; Efe 2:10; 2.Kor 9:8; Kol 1:10; 2.Sel 2:17; 1.Tim 2:10; 6:18-19; Titus 2:7,14; 3:8,14; İbr. 10:24; 13:21; 1.Pet 2:12)


(4) müjdelemek

- Mat 28:18-20

- dört adım: gitmek – müjdelemek - vaftiz etmek - talebe yetiştirmek


Ders 5: Mesih kaç tane kutsal tören buyurdu?

Hangi kutsal tören Rab tarafından buyurulmuştur?


Kilisenin tarihi boyunca bu konuda türlü çeşit fikirler meydana gelmiştir. Aşağıdaki sekiz kutsal törene bakın ve karar verin, acaba hangisi gerçekten Rabbın buyruğudur. Ama dikkat, her bir iş için İncil’de ayet bulmak mümkündür. Onun için verilen ayetleri dikkatle okuyun ve karar verin.


(1) Vaftiz

Vaftiz nereden geldi?

Yahya’nın vaftizi

Vaftizin ruhsal anlamı nedir?

Vaftiz nasıl yapılmalı?

Bugünlerde değişik kiliselerde üç metod kullanılıyor: serpmek, dökmek ve battırmak. Yeni Ahitte sadece battırmak geçiyor. Neden öyle yapmalıyız?


(2) Rabbin sofrası

Rabbin sofrası, Fısıh Yemeğinin devamıdır

- açılış duası - 1.kadeh şarap içiliyor - acı otlar tuzlu suyla yeniliyor - hanenin en yaşlı erkeği ekmeği kırıp bir köşeye koyuyor,

- en genç olan erkek soruyor, aile reisi cevap olarak Fısıhın tarihini anlatıyor - Mezmur 113 ve 114 ilahi olarak okunuyor - ikinci kadeh şarap içiliyor

- herkes ellerini yıkıyor - dua - ekmek kırmak - acı ot sosla dağıtılıyor - kuzu eti yeniliyor - üçüncü kadeh şarap içiliyor (bereket kadehi)

- Mezmur 115-118 (Halel) ve 136 (büyük Halel) ilahi olarak okunuyor – dördüncü kadeh şarap içiliyor


Ne kadar sık Rabbin sofrasını kutlamak lazım?