Anahtar ayeti: Matta 16:13-20

(1) Kaya nedir? (Kendisi mi? - Petrus mu? - Petrus'un sözleri mi? - Efes 2:20)

(2) Mesih, ne zaman kilisesini kurdu?

(3) 'Ölüler diyarının kapıları ona karşı direnemeyecek' ne demektir? (Eyub17:16)

(4) Anahtarlar nedir? Petrus onları nasıl kullandı? Elçi 2; Esin 21:14; Mat 18:10; Esin 3:7)

Bugün 'kilise' sözü dört farklı anlamda kullanılıyor:

(1) bina – (“Sofya’daki Aleksandır Nevski kilisesi”)

(2) yerel kilise – (“Pavlus, Korint’teki kiliseye...”)

(3) denominasyon – (“Baptıst kilisesi”)

(4) genel kilise – (“Rab, kilisenin başıdır”)

- İncilde bu dört anlamın sadece ikisi geçiyor – hangileri?

Grekçe kilise sözü: ‘ekklesia’

- iki sözden meydana geliyor: 'ek' - içinden; 'kaleo' - çağırmak

- demek: bir yerden başka bir yere çağrılmış olan kişiler için kullanılıyor

- Yeni Ahit’te 117 defa geçiyor

- asıl anlamı: toplantı; İncilde şöyle kullanılıyor:

• herhangi bir kalabalık (Elçi 19:32,41)
• Grek kasabaların parlamentosu (bütün vatandaşlar katılırdı) (Elçi 19:39)
• Eski Ahit'teki İsrail halkının bütünü (Elçi 7:38)
• İsa'nın 'ekklesia'sı (yeni bir şey)

• ‘Kilise’ sözünün iki farklı anlamı: genel ve yerel

(1) genel kilise = Pentikost gününden İsa Mesih’in ikinci gelişine kadar bütün yeryüzünde yaşamış ve yaşayacak olan gerçek imanlılar (başka ad: evrensel kilise)

(2) yerel kilise = bir yerde sürekli bir araya gelip toplanan ve Rabbin Sofrasını paylaşan imanlılar

• genel ile evrensel kilisenin karşılaştırılması

Her konuda olduğu gibi, Rab kilise konusunda da bize bazı benzetmeler gösteriyor. Ruhsal hakikatları yeryündeki durumlara benzetiriyor: Aşağıdaki tabloyu doldur ve açıkla.

Bütün Kutsal Kitap’ta ‘tapınak’, yani Allahın evi düşüncesi birkaç farklı anlamda kullanılıyor: Allahın halkının tarihinde çok büyük bir gelişme oldu:

(1) Çöldeki çadır:

- Çıkış 40; 19:9,16-22; 24:15-18; 33:19-22

- İsrail henüz bir toprağa yerleşmediği için, taştan bina yapamazdı

- Rab, onlarla birlikte gezerdi, hep onların arasında bulunmak istedi

(2) taş binası:

• Süleyman'ın tapınağı:

- 2.Sam 7:1-16; 24:17-25; 2.Tarihler 7:1-3; 2.Krallar 25:8-15

- İsa’dan önce 967-960 senelerinin arasında yapıldı

- İsa’dan önce 586 senesinde Babil kralı Nebukadnezar tarafından yok edildi

• Ezra ve Zerubabel'in tapınağı:

- Ezra 3:12; 6:13-18

- İsa’dan önce 516 senesinde tamamlandı

- Süleymanın tapınağından çok daha küçüktü

- onun içinde “Ahit Sandığı” yoktu ve Allahın şanlı bulutu üzerine inmedi

• Hirodes'in tapınağı:

- Yuhanna 2:20; Matta 24:1-2;

- İsa’dan önce 20 senesinde başlatıldı ve İsa’dan sonra 64 senesinde tamamlandı

- Hirodes yeni bina yapmadı, sadece Ezra’nın zamanından kalma tapınağı çok daha büyük ve süslü yaptı.

- onun içinde “Ahit Sandığı” yoktu ve Allahın şanlı bulutu üzerine inmedi

- İsa’dan sonra 70 senesinde Romalılar tarafından yok edildi

- bugüne kadar bir daha yapılmadı

(3) Hezekiel'in tapınağı:

- Hezekiel 40-48; 43:1-5; 47:1-12; 48:35

- 1.Kor. 14:24-25

- Hezekiel, esir olarak Babil’de yaşadı. İsrail halkı son derece üzüldü, tapınağı yıkıldı diye. Onları teselli etmek için, Rab Hezekiel’e bu görüm veriyor, yeni bir tapınağın kurulacağını söylüypr

- bu tapınağın ölçüleri biraz Süleyman’ın tapınağınınkine benziyorlar

- ama son bölümlerde bu tapınağın ruhsal bir şey olduğu ve aslında Kutsal Ruhun tapınağı için konuştuğu belli oluyor

(4) Mesih'in bedeni

- Yuh. 2:19; Mat 26:61; Luka 1:35; Matta 12:39-40

- İsa “Bu tapınağı yıkın, ben onu 3 günde yeniden yapacam” derken, aslında: “Bu, tapınak saydığınız bina boştur. Allah aslında bende oturuyor.” demek istedi.

(5) genel kilise

Efe 2:11-22

(6) yerel kilise

1.Kor. 3:16-17

(7) imanlının bedeni

1.Kor. 6:12-20

(1) Allaha tapınmak

• Çıkış 7:16; 8:29; 5:1 - hizmet etmek, kurban getirmek, çölde bayram

• ruhta ve gerçekte (Yuh.4:23-24)

• eskisi gibi değil

- gerçekte: Allahın karakterine uygun olarak

- ruhta: artık bedensel şeylere bağlı kalmayarak

Eski Ahit'te Yeni Ahit'te:

- taştan yapılmış tapınak - bütün imalılar tek bir tapınak (Efe 2:21)

- kahinlik sistemi - her imanlı kahin (1.Pet. 2:5,9)

- özel giyisiler - imanlılar Mesih'i giyiyorlar (Gal 3:27)

- tütsü yakılırdı - imanlıların duaları tütsüdür (Esin 5:8)

- özel günler ve bayramlar - yoktur (Gal 4:10-11; Kol 2:16-17)

(2) imanlıları ruhça ilerletirmek

- güdücüler besliyorlar (Elçi 20:20 (Hezekiel 34); 1.Pet. 5:1-2

- tapınmak bile kişileri ilerletiriyor (Efe 5:19; Kol 3:16)

- her imanlı işini yaptı mı, kilise bina ediliyor (Efe 4:,12,15,16)

- Yahuda 20; 1.Kor. 14:3-4,26; Rom 14:1-15:3

(3) iyilik yapmak

- kendi üyelerine (Elçi 4:32-37; 6:1; Gal 6:10)

- kiliseler birbirlerine (Elçi 11:27-30; Rom 15:25-26)

- bunun sınırları vardı (1.Tim 5:9-16)

- bütün herkese (Elçi 9:36,39; Gal 6:10; Efe 2:10; 2.Kor 9:8; Kol 1:10; 2.Sel 2:17; 1.Tim 2:10; 6:18-19; Titus 2:7,14; 3:8,14; İbr. 10:24; 13:21; 1.Pet 2:12)

(4) müjdelemek

- Mat 28:18-20

- dört adım: gitmek – müjdelemek - vaftiz etmek - talebe yetiştirmek

Hangi kutsal tören Rab tarafından buyurulmuştur?

Kilisenin tarihi boyunca bu konuda türlü çeşit fikirler meydana gelmiştir. Aşağıdaki sekiz kutsal törene bakın ve karar verin, acaba hangisi gerçekten Rabbın buyruğudur. Ama dikkat, her bir iş için İncil’de ayet bulmak mümkündür. Onun için verilen ayetleri dikkatle okuyun ve karar verin.

• vaftiz (Matta 28:19)
• konfirmasyon (Kutsal Ruh'un gelmesi için el koymak) (Elçi 8:17)
• Rabbin sofrası (Luka 22:19)
• nikah (Tekvin 1:18)
• papaz meshetmesi (Levililer 8:12)
• günah çıkartmak (Yuhanna 20:23)
• son meshetme (Yakup 5:14-15)
• ayak yıkamak (Yuh 13:15)

(1) Vaftiz

Vaftiz nereden geldi?

• Eski Ahit’te geçmiyor

• Yahudilerü Babil sürgünlüğünden sonra bütün dünyaya yayılmaya başladılar. Gittikçe daha fazla kişi putlardan vazgeçipü onların tanrısına tapmaya karar verdiiler.

• Yahudiler, Mısır’dan çıkarken Kızıl Denizin içinden geçerek bir halk durumuna geldiler. O denizden geçen kişiler asıl Allahın halkı sayılırdı. O zaman bile İsraillilerle birlikte kimi yabancılar da vardı. (Çıkış 12:38)

• İlk vaftiz o zaman oldu; kişiler Musa’ya vaftiz oldular (1.Kor. 10:2)

• İsa’nın zamanına gelince, vaftiz milletler için yapılan bir tören, Yahudilere katılmak için. Yahudiler, nilletlerden gelen kişilere dediler ki: “Sizin dedeleriniz Musa’nın zamanında Kızıldenizden geçmediler. Onun için biz şimdi suya bandırıyoruz, bizim halkımıza katılasınız”.

Yahya’nın vaftizi

• Yahya Yahudilere diyor: siz vaftiz olacaksınız

• sanki diyor "Siz gyavursunuz! Allahın halkından değilsiniz";

• İrahim’in soyundan olmak yeterli değil, tövbe etmekle Allahın halkına katılmak lazım (Matta 3:9)

• Vaftiz, Eski Ahit'teki sünnetin karşılığıdır, artık vaftiz olmakla Allahın halkına katılıyoruz (Tek 17:13-14; Kol 2:11-12; 1.Kor 12:13)

Vaftizin ruhsal anlamı nedir?

• seni güden kişiyle bir oluyorsun, onun hayatı senin hayatın oluyor (1.Kor 10:1-4; Rom 6:3.6)

• Eski kişiliğin öldüğünü açıklıyorsun (Rom 6:4)

• İsa Mesi’e iman ettiğini ilan ediyorsun. (1.Pet. 3:21)

Vaftiz nasıl yapılmalı?

Bugünlerde değişik kiliselerde üç metod kullanılıyor: serpmek, dökmek ve battırmak. Yeni Ahitte sadece battırmak geçiyor. Neden öyle yapmalıyız?

• Grekçe dilinde ‘baptizo’ sözünün asıl anlamı battırmaktır

• Vaftizin sembolik anlamı önemlidir. Vaftiz yıkanmak değildir, ölüyü gömmek anlamındadır (Rom 6:4). Cenazede ölüyü bir avuç toprakla gömebilir misin?

• İncilin kendisi vaftizlerde bol su kullanılırdı diye gösteriyor (Elçi 8:38 “suya indiler”; Yuhanna 3:23 “orada bol su vardı’”)

(2) Rabbin sofrası

Rabbin sofrası, Fısıh Yemeğinin devamıdır

• 1.Kor. 11:23-26; Mat 26: 26-30 Yuh 5:53 - Çıkış 12:14

• Eski Ahit'teki Fısıh bayramı nasıl kutlanırdı:

- açılış duası - 1.kadeh şarap içiliyor - acı otlar tuzlu suyla yeniliyor - hanenin en yaşlı erkeği ekmeği kırıp bir köşeye koyuyor,

- en genç olan erkek soruyor, aile reisi cevap olarak Fısıhın tarihini anlatıyor - Mezmur 113 ve 114 ilahi olarak okunuyor - ikinci kadeh şarap içiliyor

- herkes ellerini yıkıyor - dua - ekmek kırmak - acı ot sosla dağıtılıyor - kuzu eti yeniliyor - üçüncü kadeh şarap içiliyor (bereket kadehi)

- Mezmur 115-118 (Halel) ve 136 (büyük Halel) ilahi olarak okunuyor – dördüncü kadeh şarap içiliyor

Ne kadar sık Rabbin sofrasını kutlamak lazım?

• 1.Kor.11:24 - 'bunu' yapın: İsa bunu söylerken, ‘bunu’ sözü Fısıh yemeği anlamında idi

• 1.Kor.11:25 – ‘yeni antlaşma’ = artık yeni bir sıra koyulacak, eski adetlerin devamı değil

• Elçi 20:7 – ‘Rabbin günü’ = artık Pazar günü (haftanın birinci günü, değil bizim gibi Pazartesi)

• ama aynı zamanda: Elçi 2:42.- her toplandığında kutlanabilir