SÜLEYMAN'IN ÖZDEYİŞLERİ'nden
Gençlere Dersler
Giriş: ‘Bilgelik’ sözü Sül. Özdeyişleri kitabının içinde en sık geçen sözdür. Yeryüzünde başarılı yaşamak için en önemli şey budur diye gösteriliyor. Ama bu sözü nasıl anlayacaz?
Baş fikir: “İnsana daha fazla akıl lazım”
19:3
İnsanın ahmaklığı yaşamını yıkar, yine de içinden RAB'be öfkelenir.
- onun eski türkçesi: ‘hikmet’
- onun anlamı:
hem bilgi sahibi olmak (bu dünya ve hayat hakkında çok şeyler bilmek)
hem de o bilgiyi doğru bir biçimde kullanmasını bilmek, yani: doğru kararlar vermek
|
|
|
|
BİLGİ (derin düşünen adam) |
Bu adamda BİLGİ var (biliyor nasıl bıçkıyı kullansın), ama onda ‘HİKMET, BİLGELİK’ yoktur. |
- Bilgelik (hikmet) kazanmak için elbette bilgi lazımdır. Ama bilgi tek başına yeterli değildir.
- Sül.Özd. kitabında hem bilgi için konuşuluyor, hem de bilgelik (hikmet) için.
- İkisi bizim gençler için çok önemli: ne yazık ki, mahallede bilgiye hiç önem verilmiyor; çok az kişi evladının okumasına dikkat çeviriyor.
- aynı zamanda iman konusunda bilgi lazım: Allahın sözünü iyice biliyor musun?
|
8:1-36 oku Hikmet kendisi için reklam yapıyor, üç önemli yerde: |
|
1) yol kenarındaki tepelerin başında
Tepeler her yerden kolay görünüyor yerde. Daha uzaktan gözüküyor. Eski zamanlarda köyden köye haber vermek için tepelerde büyük ateşler yakılırdı. Demek, daha o duruma gelmeden kişiler karar versin. |
|
Bir tabela gibi, yolunu şaşırmış kişilere doğru yolu gösteriyor. Eski zamanlarda yolsuz kadınlar dörtyollarda dururdular, çünkü en işlek, en kalabalık yerler idi.
|
|
3) Kentin girişinde, kapıların yanında
Kasabaya gelenlere gösteriyor nerede kalsınlar. Aynı nasıl kurortlarda garalarda kişiler gelenleri karşılayıp pensionlar için reklam yapıyorlar. |
|
9:1-18 oku Anlayış ve akılsızlık insanları sofraya çağırıyorlar |
|
|
|
|
|
1 Bilgelik kendi evini yaptı, yedi direğini yonttu. 2 Hayvanlarını kesti, Şarabını hazırlayıp sofrasını kurdu. 3 Kentin en yüksek noktalarına gönderdiği hizmetçileri aracılığıyla herkesi çağırıyor: 4 "Kim safsa buraya gelsin" diyor. 5 Sağduyudan yoksun olanlara da, "Gelin, yiyeceklerimi yiyin, Hazırladığım şaraptan için" diyor. 6 "Saflığı bırakın da yaşayın, Aklın yolunu izleyin. |
13 Akılsız kadın yaygaracı ve saftır, hiçbir şey bilmez. 14 Evinin kapısında, kentin en yüksek yerinde bir iskemleye oturur; 15 yoldan geçenleri, kendi yollarından gidenleri çağırmak için, 16 "Kim safsa buraya gelsin" der. Sağduyudan yoksun olanlara da, 17 "Çalıntı su tatlı, gizlice yenen yemek lezzetlidir" der. 18 Ne var ki, evine girenler ölüme gittiklerini, ona konuk olanlar Ölüler diyarının dibine indiklerini bilmezler. |
iki tür kadın, erkeği iki tür yaşama davet ediyorlar: birincisi namuslu bir evliliğe - ondan mutlu, uzun ömürlü bir hayat çıkacak. İkincisi kısa süren zevkler veriyor - onların sonu acı ve ölüm.
aynı biçimde bilgeliğin davetini kabul eden, uzun ömürlü ve mutlu hayat yaşayacak. Ama akılsızlığın sofrasından yiyen, tez yok olacak.
2:6
Çünkü bilgeliğin kaynağı RAB'dir. O'nun ağzından bilgi ve anlayış çıkar.
Yakup 1:5 - Rabden anlayış dilemek - Biz Rabden herşey diliyoruz, ama aklımıza gelmiyor, akıl dileyelim.
Düşün, hayatında nerede lazımdı Rabden anlayış dileyesin, ama onu yapmadın, kendi aklına güvendin. İstersen, onu başka kişilerle paylaş.
1.Krallar 3:1-12 - Süleyman’ın kendisi onu yaptı, Rab de onu o yüzden övdü.
İnsan Allahtan başka nereden anlayış ve bilgelik kazanmaya çalışıyor? Aranızda paylaşın, örnekler verin.
Yakup 3:17-18 okuyalım - iki tür bilgi için konuşuyor. Bunun için örnekler aklınıza geliyor mu?
1:7
RAB korkusudur bilginin temeli. Ahmaklarsa bilgeliği ve terbiyeyi küçümser.
9:10
RAB korkusudur bilgeliğin temeli. Akıl Kutsal Olan'ı tanımaktır.
3:5-6
RAB'be güven bütün yüreğinle, Kendi aklına bel bağlama.
6 Yaptığın her işte RAB'bi an, O senin yolunu düze çıkarır.
4:6-8
Bilgelikten ayrılma, o seni korur. Sev onu, seni gözetir. Bilgeliğe ilk
adım onu sahiplenmektir. Bütün servetine mal olsa da
akla sahip çık. Onu el üstünde tut, o da
seni yüceltecek, Ona sarılırsan seni onurlandıracak.
Mahallede insanlar neye önem ve değer veriyorlar? Diyelim kişinin 200 Leva fazla parası var ve bunu evladına harcamak istiyor; ne yapacak: yeni GSM, yeni rubalar, altın mı alacak, yoksa kitap mı alacak, onu Angliyski kursuna mı yazdıracak?
11:2
Küstahlığın ardından utanç gelir, ama bilgelik alçakgönüllülerdedir.
Gurur, insanın gözlerini kör ediyor; gururlu kişi akıllı düşünemiyor.
13:20
Bilgelerle oturup kalkan bilge olur, akılsızlarla dost olan ise zarar görür.
senin tanıdıklarının arasında kim anlayışlı, kimden öğrenebilirsin?
3:13-26
Bilgeliğe erişene, aklı bulana ne mutlu!
14 Gümüş kazanmaktansa onu kazanmak daha iyidir.
Onun yararı altından daha çoktur.
15 Daha değerlidir mücevherden,
dileyeceğin hiçbir şey onunla kıyaslanamaz.
16 Sağ elinde uzun ömür, Sol elinde servet ve onur vardır.
17 Yolları sevinç yollarıdır,
Evet, bütün yolları esenliğe çıkarır.
18 Bilgelik yaşam ağcıdır ona sarılanlara,
Ne mutlu ona sımsıkı tutunanlara!
uzun ömür - anlayışlı kişi kendi bedenine zarar veren şeylerden uzak duruyor (sigara, sarhoşluk, faydasız yemekler) ve gereksiz yerde kendini korkunçlu durumlara atmaz (mesela: keyf için hızlı araba sürmek...)
servet - anlayışlı kişi boş şeylere para harcamaz ve para kazanmak için fırsatları kullanıyor.
sevinç - anlayışlı kişi fark ediyor ki, kahırlanmak faydasızdır, az bir şeyle yetinmeyi biliyor - onun için sevinçlidir.
onur - bu saygınlık demektir. İnsanlar anlayışlı bir kişi hakkında iyi düşünecekler, onun anlayışını övecekler.
esenlik - anlayışlı kişinin yüreğinde bir yavaşlık ve rahatlık olacak, çünkü günden güne yaşamıyor, daha uzun görüşlüdür.
yaşam ağacı - bu söz ‘Allahın yanında sonsuz yaşam’ demektir. Anlayışlı kişi biliyor ki, ancak Allahın katında asıl yaşam var.
Sül. Özd. kitabında bilgelik o kadar yüksek bir biçimde anlatılıyor ki, onu sadece ‘insana verilen bir akıl’ olarak kabul etmeyelim. Bilgelik, Allahın öz sıfatlarından biridir ve Mesih’in yeryüzüne gelmeden önceki halini anlatıyor.
2)
yolların birleştiği yerlerde
