Musa ikinci defa balkandan inince, Rab ceza olarak, “Ben bu halka Filistin topraklarına gitmeyecem” diyor. Ama Musa’nın araya girmesi üzerine, Rab antlaimasını tekrarlıyor ve “Gene de bu halkla birlikt eolacam” diye söz veriyor
İsrail halkı, nasıl anlayacak ki, Rab onlarla birliktedir? Onu daha kesin olarak göstermek için, bir ‘Allahevi’nin yapılmasını buyuruyor.
Bununla halkının imanını kuvvetlendirmek istedi. Kişiler o Allahevine baktıkları zaman, gerçekten anlardılar, “Rab aramızdadır”
Bu Allahevi çnce, yani Musa’nın zamanında, bir çadır (palatka) niçiminde idi. 400 sene sonra, Süleyman onun yerine taştan bir bina yaptı, (tapınak, hram).
52 x 26 m = bizim avludan 2 kat geniş, iki kat uzun
etrafında tahtaperdesi 2,5 m yüksek = normal olarak içinde ne varsa görünmezdi
birinci ders: Rabbin yeri sıradan bir şey değildir, “Haydi, bir göz atayım” diyenler için değil; Oraya girmek büyük bir karar ve içinde ne yapılırsa kutsaldır
ne yazık, çok kişi Rabbin evine bugün de aynı saygıyı gösterniyorlar
İstanbul, yaz kampıda (lagerde): plajda vaftiz olurdu – üç imanlı erkek karta oynarken, birisi diyor: “Durun, şavalamayın, ben bir vaftiz olup hemen gelecem” – ve yaptı
Rabbin huzurunda yaşayanlarda her daim kutsal bir duygu var: BU KUTSALdır, her şeyi bu anlayışla yaparlar
YOK: İsa hakkında maytaplar, düşüncesiz kararlar,
15 x 5 m x 5 m yüksek = uzun ve dar – en kutsal yer 5 x 5 x 5 m = bir küp gibi
tahtadan paneller,
üzerinde dört katlı çatı vardı: keten kumaş – beyaz keçi yüyünden dokunmuş kilim – kırmızı boyanmış koç derisi – daha kalın deri
en büyük ders: Rab her zaman kendi halkının yanında ve arasında bulunmak istiyor
değil: onun halkı ona gitsin, kendisi halkının arasına giriyor
ne kadar büyük bir farklılık: putlar sanki bir yere bağlı idiler
Filistinler İsraille savaş yaparken: “Onların tanrısı bir balkan tanrısı, onun için onları balkanlarda yenemiyoruz” (1.Krallar 20:23) – Rab Yahve her yerde Rabdir,
iki büyük ders:
her nereye de gitsek, yalnız değiliz, Rab yanımızda = her durumda o bize yardım etmeye hazırdır (örnekler say...)
her nereye de gitsek, yalnız değiliz, Rab yanımızda = her yerde bizi kontrol ediyor = toplantının iöinde de öylr davranalım, sanki her an Rab bize bakıyor
avlu = bütün İsrailli erkekler için
kutsal yer = sadece görevlililer için (kahinler)
en kutsal yer = sadece başgörevli için (başkahin)
avlu = Allaha yaklaimak isteyen bir kişi e yapsın?
kutsal yer = Allahın halkının hayatında önemli olan nedir?
en kutsal yer = Allahın kendisi nasıl?
2,20 m x 2,20 m x 1,20 m yüksek
tahtadan ve bakırla kaplanış, yukarıda ızgara vardı
hayvanlar onun önünde kesilirdi, kanları etrafında dökülürdü, etler yakılırdı
aslında kimsenin hakkı yok Rabbe yaklaşsın = büyük bir ayrım var
sen de kimsin kocaman, kutsal Allahın kuzuruna gidesen?
sanki rabotniklerle ve kirli ellerle prezidentin yanına girmeye çalışıyorsun (aklımıza gelmeyecek) – ama çoğu kişi o vaziyette Rabbe yaklaşmaya çalışırlar
büyük ayrım nedir: günah – “Günah işleyen can ölecektir’ ve ‘Cana karşı can”
EA’te kurbanlar, değil cin korkusunda, değil sevap kazanmak için, ama Rabbin büyük merhameti: insan yerine hayvan ölebilir
büyük bir ders: kimse layık değildir, mutlaka birisi ölüm cezasını çekecek
22 Ve diyebiliriz ki, Musa'nın kanununa göre hemen hemen herşey kanla temiz kılınıyor. Evet, kan dökülmeden bağışlamak yoktur.
- bu ders kafamıza çok zor giriyor
- Yuh incilinde . sanki İsa bu Rabbin evini dışarıdan içeri doğru geziyor:
Yuh 1:29
29 Ertesi sabah Yahya İsa'yı görüyor, nasıl kendisine doğru yürüyor ve diyor:
"Bakın, Allah kuzusu budur, dünyanın günahını O kaldırıyor.
birinci kurban: İbrahim’e Rab bir koç verdi (“Rab verecektir”)
onun için: Musa’nın kanununa göre koçlar, kuzular, keçiler kesilirdi
ama son kurban İsa idi = ve buna karşı bir hayvan kesmek yeterli değil
Rab seni istiyor: senin bedenini, sevgini, dikkatini, vaktini ve paranı = diri kurban
- görevliler oradan su alıp ellerini ve ayaklarını yıkardılar
- Muhammed abdest düşüncesini oradan çaldı
kurban getiren kişi aynısı kalmaz, değişiyor, temizleniyor
o zaman nasıl hayvan kurbanı vardı, gene dıştan bir temizlik istenirdi
İsa bunu değiştirdi: dışarıdan içeri – semboldan gerçeğe – oyuncaktan asıl işe
ama EA’te bile asıl önemli olan içten temiz olmak
Rab diyor: “Ellerini kül suyusu ile yıkarsan bile, suçun benim önümde duruyor”
Işaya 1:15-17
"Ellerinizi açıp bana yakardığınızda Gözlerimi sizden kaçıracağım. Ne kadar çok dua ederseniz edin dinlemeyeceğim. Elleriniz kan dolu.
Yıkanıp temizlenin, Kötülük yaptığınızı gözüm görmesin, Kötülük etmekten vazgeçin.
İyilik etmeyi öğrenin, Adaleti gözetin, zorbayı yola getirin, Öksüzün hakkını verin, Dul kadını savunun."
bir kadın: “Geçen hafta camiye gittim, abdest aldım” – demek istedi “Kiliseye gittim, vaftiz oldum”
aslında çok komik, ama doğru: bizde tek bir abdest yeter
İbr. 9:14
14 Madem öyle, Mesihin kanı ne kadar daha fazla duygularınızı ölü işlerden temizleyecek; öyle ki, artık diri Allaha hizmet edesiniz
bu doğru mu? Sen diyebilir misin, benim duygum temizlendi?
onun üzerinde 2 x 6 tane yuvarlak pide dizilirdi ve her gün değiştirilirdi
o ekmekler sadece görevliler yiyebilirdi
imanlı hayatta başarılı olmak isteyen en başta onu öğrensin
sen artık kutsal yerin içindesin, burada dünyanın sırası geçmiyor
dünyada: önce kendine bak, kendi işlne bitir, sonra vakıt kalırsa, Allahı düşün
nasıl mahalleden bir şoförle konuştuk – kendini büyük müslüman getiriyor, ama namaz kılmıyor: “Abe, nasıl günde 5 defa işime brakacam. Bu iş aylakçılar için”
ama biz aynısı değil miyiz?
soru: İsrail halkı Mısırda kalsaydı, Rab onlara man ekmeğini yağdıracak mıydı?
soru: İbrahim zengindi, ama Ur kasabasında kalsaydı
ama biz onu istiyoruz: hem şavalamayalım, hem Allah bize işlerimizde bereketlesin
kutsal yerin içinde başka sıra var:
Matta 6:31-33
31 Onun için kahırlanmayın, 'Ne yiyecez, ne içecez, ne giyecez' diye. 32 Çünkü Allahsız milletler hep böyle şeylerin derdine düşüyorlar. Ama gökteki Babanız biliyor, açan bütün bu şeylere ihtiyacınız var. 33 Siz gene, en birinci Onun krallığının ve Onun doğruluğunun peşine düşün. O vakıt size bütün bu şeyler de verilecek
- bu deri öğrendin mi, - o ekmek masasından yiyor musun?
hiç sönmeyen bir aydınlık vardı
her akşam onun yağını tazelerdiler
hem: “Sana yol gösterecem”, hem de “Sen aydınlık olup başkalarına yol gösterecen”
Rom 2:18-20
18 - madem Onun istediğini biliyorsun,
- madem Allah kanunundan ders alıp, en önemli şeyler nedir anlamışsın,
19 - ve madem kendine güveniyorsun...
körlere yol göstermeye, karanlıkta olanlara aydınlık olmaya,
20 anlayışsız kişilerin terbiyecisi olmaya,
olgunlaşmamış kişilerin muallimi olmaya,
gerçekten de öyle: başka milletlerden bir kişi gerçek tanrıya ulaşmak için Yahudilerden lazımdı geçsin
Mat 28:18 “Bütün dünyaya gidin...” – sanki bu mümkün değil, nereden prevoz , nereden para?
ama İsa diyor: Her an sizinle birlikte olacam
kandillik Kutsal Ruh için bir semboldur = yağ her daim akıyor, hiç bitmiyor
onun gibi, Rabbin kuvveti her daim bize akacak, ama: onun işinde bulunduğumu zaman
bütün altından yapılma
onun üzerinde buhur yakılırdı (damyan)
Zekerya bu görevi yaptı
dua büyük privilegyadır,
dene bakalım kmetin yanına dalasın; 1670 yıllarında İstanbul’da Hollandalı bir diplomat 3 sene bekledi padişahla konuşmak için – sonra yarım saat izin verdiler, onunla konuşsun
biz her an Rabbe yaklaşabilriğiz
ama aynı zamanda dua bir GÖREVDİR – senin işindir
belki çok şey yapamiyorsun, ama her yerde, her an dua edebilirsin
Avusturyada sakat bir kızkardeş: “Her gün bir dünya yolculuğu yapıyorum” nasıl? – her gün TVdan haber alıp gördüğü devletler ve halklar için dua ederdi
madem o dua etti, bize ne kalıyor
sabahlayın erken kalkardı
bütün geceyi duada geçerdi (değil bizim dua gecelerimiz gibi)
gözyaşları döküp, yüksek sesle yalvardı
Yuhanna 17 – aslında bu Rabbin duası
- bu gösteriyor bize Rabbin kendisi, karakteri
1,2 x 0,5 x 0,5 m – tahtadan ve altın kaplamalı
içinde üç eşya bulunurdu
Musanın aldığı iki tabela = “Benim kanunum bozulmaz” – Rab fikrini ikide bir değiştirmiyor
Harun fidanlanmış asası = Harun başkahin idi, Rab kendisi görevlileri seçiyor
bir kap man ekmeği = Ben senin için her zaman mucize yapacam
Rab ders veriyor: ben ğut değilim, bu sandığın içinde bulunmuyorum
izin veriyor: Filistinlerin eline düşsün, belalar geliyor, onu geri gönderiyorlar
Süleymanın tapınağından çalınıyor, İ.Ö. 900 yıllarında, Mısıra götürülüyor ve bir daha görünmüyor
d. ders: Allahın kanunu
bütün saf altından yapılma – süslü kenarlar – dört çıkıntı (boynuz) – üstünde iki Kerubi meleği – yüzleri aşağı doğru çevirilmiş
bulut direği onun üstünde dururdu
Esinleme 4 – Kutsal, kutsal, kutsal....
senede bir kere: Yom Kippur = kefaret günü
başkahin önce kendisi için öküz kesiyor – sonra bütün halk için bir koyun ya da keçi
kanını o altın kapağın üzerinde serpiyor = günahlar o zaman bağışlanıyor
Allah Onu bağışlatıran bir kurban olarak herkesin önüne serdi. Onun kanı ile ve iman etmekle bağışlatırıyor. Allah böylelikle doğruluğunu gösterdi.
- orada geçen söz (hilasterion) = kefaret örtüsü
Şimdi gördük, nasıl Musa’nın zamanında bir kişi Allahevine girip, Rabbe yaklaşabilirdi
Aynı zamanda gördük, nasıl İsa Mesih bu Allahevinin aslısıdır
Rab sana büyük bir fırsat veriyor: Bana yaklaş! diyor
Sende öyle bir niyet var mı? Sen Alladın kim ve nasıl olduğuna merak ediyor musun?