Giriş:

• 1001 gece masalı gibi okunuyor, ama tarihtir

• EA çok geç tarihinde yer alıyor (İ.Ö. 480)

• Babil sürgünü (-581), daha sonra Persler (İranlılar) ele geçirdiler

• Dünyanın en büyük krallığı – 20 sancak (Satraplık) – 167 oblast – hepsi ayrı dil konuşurdu

• büyüklüğü: Pakistan’dan Sudan’a kadar 4000 km * 3000 km

Yahudilerin durumu:

- Yasa 28:15,41

15 "Ama Tanrınız RAB'bin sözünü dinlemez, bugün size ilettiğim buyrukların, kuralların hepsine uymazsanız, şu lanetler üzerinize gelecek ve size ulaşacak:

41 Oğullarınız, kızlarınız olacak, ama sizinle kalmayacaklar, sürgüne gönderilecekler.

- önce çok büyük acı ve keder- sonra yerleştiler, alıştılar, zengin oldular

- ama: tapınak yıkıldı, kurbanlar durdu

- RAB kendi halkını terk etti mi? Onlarla birleikte çalışmayacak mı?

cevap: gerçek Tanrı insanların eliyle yapılan evlerde yaşamaz

Daniel, Hezekiel peygamberlik yapardı

Ester ve Mordehay kralın sarayında Rabbin planını yerine getirirdiler

ESTER kitabının amacı: Purim Bayramının sebebini anlatmak

- Mart ayının başında: sinagoglara gidiliyor, hediyeler, yardımlar dağıtılıyor ve yemekler gönderiliyor

- ders: RAB kendi halkını kurtarıyor (Yehoşua)

A. Ester’in tarihi

1. bütün kitap beş kişi trafında dönütor:

(1) kral Ahoşveroş

- asıl adı: Hşa-yar-şan – babası: Daryuş, ikinci büyük kral

(2) karısı: kraliçe Vaşti

(3) Yahudi bir genç kadın: Ester (asıl Yahudi adı: Hadassa)

(4) vezir: Mordekay

- Ester onun amvasının kızı idi, onu öksüz olarak büyütürdü)

- Bünyamin cinsinden, kral Saul’un soyundan

(5) vezir: Haman

- Agaglı, ‘Agag’ = Amalek halkının kralı

- Amalek halkı = İsrail’in baş düşmanı

- Mısırdan çıkarken saldırdılar

- Musa savaş yaptı, Saul Rabbi seslemedi, halkı bütün yok etmedi

- 600 sene sonra, onların torunları gene arşı karşıya geliyor

2. Kral Ahoşveroş’un banketi

- tarih: İsa’dan 483 sene önce

- bütün krallığından büyük adamları ve generallerini çağırıyor

- herhalde: Greklere karşı savaşmak, Avrupa’ya girmek için

- kışın idi, stolitsa: Sus, Susa (bugün İran’da, İrak sınırında)

- kışı geçirmek, hem de moral vermek için: kocaman banket

- yarım sene, 180 gün sürdü – arkadan 7 gün bütün halk için

pahalı giyisiler, altınlar süsler

- İranlılar bugüne kadar gösterişi seviyor:

30 sene önce son Şah Riza Pahlevi: haftalarca sürdü, tavus kuşu (Paun) dilinden çorba

altın tozu ile serpilmiş pilavlar

- bu, sade erkekler için banket idi, kadınlar haremde ayrı kutlardılar

- banketin sonu: kral Ahoşveroş kraliçe Vaşti’yi, onun güzelliğini göstermek istiyor

- Vaşti gelmek istemiyor

- kimisi: korktu, çıplak göstermesin

- ama tekste: dikkafalılık, kadınları isyana puşuturmak

- kralın cezası: bir daha onun yanına gelemeyecek, yeni kraliçe bulunacak

3. yeni kraliçe bulunuyo

4. Mordekay, kralın hayatını kurtarıyor

• Mordekay, vezir idi = minister

• Susa’nın kapısının yanında otururken bir haberler işitiyor

• iki bekçi (bodigard) kralı öldürmeyi planlıyorlar

• Ester’e anlatıyor, kral onları asıyor

• bu mesele günlük defterine yazılıyor (sonra için önemli)

5. Haman’ın planı

• 4 sene sonra, Haman en büyük vezir oluyor (sadrazam)

• sebep gösterilmiyor:

• hak etmezken, o yeri kazanıyor,

• Mordekay hak etmişken aynı pozisyonda kalıyor

• ne kadar zordur: belki Mordekay, Haman’a bakarken Mezmur 73 okudu

¹ Evet, Allah iyidir İsrail’e karşı,

Yüreği temiz olanlara karşı.

² Az daha, ayağım köstekleneceydi,

az kaldı, kayacaydım

³ Çünkü kötülerin mutluluğunu görüp

fodulları kıskandım.

⁴ Onlar hiç bir şeyden geri kalmazlar,

yağ bağlamıştır bedenleri.

⁵ Paylaşmazlar, insanların üzüntülerini,

bilmezler, başkalarının acılarını.

⁶ Bu nedenle, gurur onların boyunlarının süsüdür,

ve zorbacılık, onları örten giyisi.

⁷ İçlerinden kötülük fışkırır,

kalplerinden kıskançlık taşar.

⁸ Sırıtırlar, kötülüğü göklere çıkarırlar,

büyük sözler ederler.

⁹ Göklere kadar ağızlarını açarlar

ve dilleri yeryüzünü süpürür.

¹⁰ Bunun için halkım onlardan yana oluyor:

açık ağzla yutuyorlar onların sözlerini.

¹¹ Derler ki: “Allah nasıl bilecek?

Ne bilecek Yücelerin Yücesi?”

¹² Ve işte şu kötüler:

rahat içinde her daim, servet biriktiriyorlar!

¹³ Sahiden de, boş yere kalbimi temiz tutmuşum,

ve suçsuz olduğumu göstermek için ellerimi yıkamışım.

¹⁴ Her gün tokat yemiştim,

her sabah cezalandırıl­mıştım.

¹⁵ Deseydim ki: “Ben de onlar gibi konuşacam,”

o zaman senin oğullarının soyuna

alçaklık etmiş olurdum.

¹⁶ Bunu anlamaya çalıştım;

ve benim için çok zor oldu.

¹⁷ Ama Allahın kutsal evine girdiğim gün,

onların sonu ne olacak diye anladım.

¹⁸ Sen sahiden, kaygın bir yere koyuyorsun onları,

belaya doğru kakıyorsun onları.

¹⁹ Nasıl da birden yıkılıyorlar!

Panika içinde yok olup, kayboluyorlar.

²⁰ Uyanınca bir rüya için nasıl yapılırsa,

öylece, ey Rabbim, kalktığında,

boş hayaller gibi, dağıtırıyorsun onları.

²¹ Kalbimi üzüntü doldur­muşken,

ve içimden kıvranırken,

²² ben akılsızlık yaptım, anlamazdım;

senin gözünde bir hayvan gibi idim.

²³ Fakat her daim seninle beraberim:

sağ elimden tuttun beni.

²⁴ Nasihatlarınla bana yol gösterecen,

sonra yücelik içine beni alacan.

²⁵ Senden başka kimim var gökte?

Sen var mısın, hiç bir şey istemem yeryüzünde.

²⁶ Bedenim ve yüreğim tükendi bitti;

Fakat kalbimin desteği, bana düşen pay,

her daim Allahtır.

• gene de: Mordekay Haman’ın önünde eğilmiyor

• değil: putperestlik, ama: Amalek halkıyla sonsuz düşmanlık

• günden güne devam ediyor, Haman öfkeleniyor

• bütün Yahudileri yok etmeye karar veriyor

• falcılık: çöp atıyorlar en uygun gün bulsunlar, çak 11 ay sonra

• kraldan karar istiyor: bütün Yahudiler öldürülsün, büyük kurnazlıkla:

(1) halkının adını söylemiyor (Bir halk var)

(2) gerçeği ve yalanı karıştırıyor: Yahudilerin farklı adetleri vardı, ama krala itaat ederdiler

• 10.000 talant gümüş vaad ediyor (yıllık prihod: 15,000) soyunan mallardan ödenecekti

• kral ona yüzüğünü veriyor, istediği gibi mektup yazsın

• sekreterlere buyuruyor: 12. ayın 13de bütün Yahudiler öldürülsün, öalları konfiskuva edilsin

• sonra kralla içkiye oturuyor

6. Yahudilerin cevabı

• senin başına öyle bir şey gelse, ne yapabilirsin

• çok vakıt kalmıştı

• Mordekay: yas tutuyor, yüksek sesle ağlıyor, günlerce devam ediyor

• Ester’e yalvarıyor: krala git, merhamet iste

• Sül.Mes. 21:1 “Kralın yüreği RAB'bin elindedir, kanaldaki su gibi onu istediği yöne çevirir”

• 1.Tim 2:1-2

En başta sizden şunu rica ediyorum: bütün insanlar için istekler, dualar, yalvarışlar ve şükürler edilsin. ² Krallar için ve bütün devlet adamları için de öyle yapın. Öyle ki, hayatımızı tam bir Allah korkusu ve saygınlıkla, sakinlik ve barışıklık içinde geçirelim.

• Ester korkuyor: kralın yanına çıkmak = ölüm

• Mordekay’ın cevabı

(1) Sanma ki, kral sana dokunmayacak

(2) Eger sen harekete geçmezsen, Rab başkasını bulacak, sen de mavolacan

(1) Sade kendimize bakmak = en büyük günah = bencillik

- kardeşim zor durumda, yeter ki, bana bir şey olmasın

1 Vay haline yardım bulmak için Mısır'a inenlerin!

Atlara, çok sayıdaki savaş arabalarına,

Kalabalık atlılara güveniyorlar,

Ama İsrail'in Kutsalı'na güvenmiyor,

RAB'be yönelmiyorlar.

2 Oysa bilge olan RAB'dir.

Felaket getirebilir ve sözünü geri almaz.

Kötülük yapan soya,

Suç işleyenlerin yardımına karşı çıkar.

3 Mısırlılar Tanrı değil, insandır,

Atları da ruh değil, et ve kemiktir.

RAB'bin eli kalkınca yardım eden tökezler,

Yardım gören düşer, hep birlikte yok olurlar. \b

(2) Rab bir iş planladı, o işi için işçi arıyor

• istersen, o seni kullanacak, istersen başkasını

• 2.Tim 2:19-21

"Her kim Mesihin adını söylerse haksızlıktan uzaklaşsın."

²⁰ Büyük bir evde sade altından ve gümüşten kaplar bulunmuyor; ama tahtadan ve topraktan kaplar da bulunuyor. Kimisi itibarlı bir iş için, kimisi gene itibarsız bir iş içindir. ²¹ Demek, kişi kendini bunlardan arındırdı mı, itibarlı bir kap olacak. Kutsal ve efendisine iş bitiren, her iyi iş için hazırlanmış olacak.

• - Rab başka kap kullanacak

• - Saul / Davud

• - Ester kralın yanına gitmeden önce oruç tutul sun buyuruyor

• - oruç: büyük meselelerden önce

• - Elçi 13 (misyonerleri göndermeden)

• - 3 gün, 3 gece hiç yemeden

• - kral ve Hamanla birlikte yemek yiyor, yarın gene gelsn

7. Haman’ın düşmesi

• sevinçle eve gidiyor, giderken gene Mordekay’ı görüyor, saygı yok

• evde övünüyor, yarın gene bankete gidecem, sade Mordeka canımı sıkıyor

• akıl veriyorlar: 25 m yüksek darağacı yapılsın, sarayın avlusunda

• Rab saklı bir biçimde işliyor: kralın uykusu tutmuyor

• günlük defteri getirtiyor, Mordekay’ın iyişiğini okuyor

• o adama ne verildi? HİÇ

• Haman geliyor, Mordekay’ı asmak konusunda konuşsun

• Kral: “Bir adama saygı gşstermek istiyorum, ona ne yapayım?”

• Haman bunu kendisi için sanıyor: kralın elbisesi – beygiri – tacı gezdirilsin

• Kral: “Hemen git, Mordekay’a öyle yap”

• akşam yemeği: kral – Ester – Haman: Ester yalvarıyor, kendisi ve halkı kurtulsun, birisi entrika yapmış – kim o? – İşte, bu Haman

• Kral sinir içinde bahçeye çıkıyor – Haman Ester’in önünde diz çöküyor

• tam kral dönerken, Esterin divanına çönüyor

• kral: ‘Şimdi de kendi evimde karıma mı asılıyorsun?”

• bunu duyunca: hemen onun yüzüne örtüler = idama hazırlık

• kendi evindeki darağacına asılıyor

8. Yahudilerin kurtuluşu

• Perslerin kanunları geri alınamazdı

• çözüm ikinci bir kanun, birincisine karşı: 12. ayın 13. gününde Yagudiler her yerde silahlanıp düşmanlarına saldırabilir

• Susa’da 500 kişi, bütün devlette 75,000 kişi (Amalek halkının sonu)

• sonra: her sene o bayram kutlanacak, anmak için

B. Dersler:

1. kadınlar için: Vaşti ve Ester

- değil hakkımızı arayalım ama Rabbe güvenelim

- hakkın arayan düştü, Rabbi güvenen yükseldi

2. İnsanların günahları bile Allahın planlarını durduramıyor

3. Rab zayıf ve güçsüz kişileri seçiypr, kendi planını yerine getirmek için