Sanıyorum, şimdiye kadar Hakimler kitabının hayırsız tekerleğini öğrendik: Halkın durumu iyiken, şımarıyorlar, Rabden uzaklaşıp başka tanrılara tapmaya başlıyorlar – Rab onları yabancı halkların eline teslim ediyor – halk tövbe edip Rabbe yalvarıyor – o da onlara birer kurtarıcı gönderiyor –halkın durumu yeniden iyidir ve tekerlek yeniden başlıyor...
Hakimler kitabının içinde altı hakimin hayatları sade çok kısa anılıyor ve altı hakimin hayatı ayrıntılarla anlatılıyor – şimdiye kadar 4 büyük hakim gördük: Otniel – Ehud – Debora – Gideon
Bugün beşincisine bakacaz: Yiftah – onun adının anlamı: “açmak, ya da savaşta bir yeri ele geçirmek” – Onun adını türkçeye çevirsek, “FATİH”
Hak 11:1-3
“Yiftah adında yiğit bir savaşçı vardı. Bir fahişenin oğlu olan Yiftah’ın babasının adı Gilat’tı. 2 Gilat’ın karısı da ona erkek çocuklar doğurmuştu. Bu çocuklar büyüyünce Yiftah’ı kovmuşlardı. Ona, “Babamızın evinden miras almayacaksın. Çünkü sen başka bir kadının oğlusun” demişlerdi. 3 Yiftah kardeşlerinden kaçıp Tov yöresine yerleşti. Çevresinde toplanan serserilere önderlik etmeye başladı.”
Her halkta yolsuz kadının evlatları hor görülüyor. Ama İsrailde öyle kızanlar ayrıca halktan da sayılmazdı
Yasa 23:2
"Yasa dışı doğan biri RAB'bin topluluğuna girmeyecek. Soyundan gelenler de onuncu kuşağa dek RAB'bin topluluğuna girmeyecektir.
“bir başka kadının oğlu” aynı zamanda “yabancı kadının oğlu” demek olabilir.
‘El’ olan kardeşini, kardeş yerine saymıyorlar, onu kovuyorlar
- öyle kişiler nefret dolu ve duygusuz olarak büyüyorlar – Yiftah da öyle bir hayata başladı
kasabalardan, rahat ve normal bir hayattan uzak yaşıyor – onun her bir günü zaten savaştır, hayatta kalmak için
Onun hayatında bütün kötü şeyler birer ders, birer hazırlık idi. Onlar olmasaydı Rab onu bu iş için kullanamayacaktı
Ondan kuraj alalım: Rab senin de hayatına bakıyor – sen de Yiftah gibi kendini ‘el’ gibi mi hissediyorsun,
Senin de mi hayatında herşey ters gitti: olabilir, Rab seni de bir iş için hazırlasın – ama vakıt geldi mi, sen de Rabbe ‘evet’ diyecen
Hayatımızın ‘kader’i sadece materyaldır, ama onlarla ne yapıyoruz bizim sorumluluğumzdur: aynı materyaldan birisi iğrenç bir yemek yapar, başkası gene çok lezzetli, herkesin övdüğü bir yemek yapar.
Aynısını Yusuf’a yaptılar, Rab onu da önce uaklaştırdı, sonra onunla kendi halkını kurtardı
Yiftah gene de yiğit bir savaşçı oldu – onda bir talant, bir yetenek vardı, ama onu ne için kullandı: soygunculuk mu, yoksa düşmanlara karşı korunmak mı
Rab sana da talantlar verdi: güzellik, güzel bir ses, becerikli eller, hızlı çalışan bir kafa, para kazanma yeteneği, organizasyonculuk – her ne ise...
Sen onları iki türlü kullanabilirsin: ya kendin için, ya da Rabbin işi için
Yiftah sade çeteciliğie devam etseydi hemen unutulacaktı, ama aynı kuvvetleri Rabbin hizmetinde kullandığı için bugüne kadar anılıyor
İbr. 11:32 - Yiftah iman kahramanların arasında sayılıyor
Hak 10:7 Bu yüzden İsrailliler'e öfkelenen RAB, onları Filistliler'e ve Ammonlular'a tutsak etti. 8 Bunlar o yıldan başlayarak İsrailliler'i baskı altında ezdiler; Şeria Irmağı'nın ötesinde, Gilat'taki Amorlular ülkesinde yaşayan bütün İsrailliler'i on sekiz yıl baskı altında tuttular. 9 Ammonlular Yahuda, Benyamin ve Efrayim oymaklarıyla savaşmak için Şeria Irmağı'nın ötesine geçtiler. İsrail büyük sıkıntı içindeydi.
Hak 11:4 Bir süre sonra Ammonlular İsrailliler'e savaş açtı. 5 Savaş patlak verince Gilat ileri gelenleri Yiftah'ı almak için Tov yöresine gittiler.
6 Ona, "Gel, komutanımız ol, Ammonlular'la savaşalım" dediler.
7 Yiftah, "Benden nefret eden, beni babamın evinden kovan siz değil miydiniz?" diye yanıtladı, "Sıkıntıya düşünce neden bana geldiniz?"
8 Gilat ileri gelenleri, "Sana başvuruyoruz; çünkü bizimle gelip Ammonlular'la savaşmanı, bize, Gilat halkına önderlik etmeni istiyoruz" dediler.
9 Yiftah, "Ammonlular'la savaşmak için beni götürürseniz, RAB de onları elime teslim ederse, sizin önderiniz olacak mıyım?" diye sordu.
10 Gilat ileri gelenleri, "RAB aramızda tanık olsun, kesinlikle dediğin gibi yapacağız" dediler.
11 Böylece Yiftah Gilat ileri gelenleriyle birlikte gitti. Halk onu kendine önder ve komutan yaptı. Yiftah bütün söylediklerini Mispa'da, RAB'bin önünde yineledi.
savaş zamanında her aile genç erkeklerini yollardı ve onları gütmek için çabuk bir kişi general yapılırdı
zaman kıt, ve Yiftah’tan başka, daha uygun bir kişi bulamadılar
Hak 11:7
“Yiftah, "Benden nefret eden, beni babamın evinden kovan siz değil miydiniz?" diye yanıtladı, "Sıkıntıya düşünce neden bana geldiniz?"”
Yiftah’ı sadece kullandılar kendi işleri için, değil onu bir kardeş gibi kabul etsinler
Biz kardeşlerimize nasıl bakıyoruz, kardeş gibi mi, yoksa ‘bana iş bitiren’ olarak mı?
Komputerle problemin var mı Deniz’e gidiyorsun,
İncilden bir ayet ya da bir kitap lazım mı pastora gidiyorsun
Arabanda problem var mı Seyit’e gidiyorsun...
Biz öyle bir derece geldik ki, zorumuz yok mu, başka kardeşin evine gitmiyoruz. – aynı Yiftah’ın kardeşleri gibi – değişelim daha geç olmadan
Yiftah da bunu fırsat biliyor, halkın güdücüsü olmak istiyor
Sül. 15:1 “Yumuşak yanıt gazabı yatıştırır, Oysa yaralayıcı söz öfkeyi alevlendirir.”
Sül 15:18 “Huysuz kişi çekişme yaratır, Sabırlı kişi kavgayı yatıştırır.”
Sül 25:15 “Sabırla bir hükümdar bile ikna edilir, Tatlı dil en güçlü direnci kırar.”
Yiftah kendi savaşçı güçlerine güvenmedi – yüreğinde barışçı idi
Hak 11:12-13
Sonra Ammon Kralı'na ulaklar göndererek, "Aramızda ne var ki, ülkeme saldırmaya kalkıyorsun?" dedi. 13 Ammon Kralı, Yiftah'ın ulaklarına şu karşılığı verdi: "İsrailliler Mısır'dan çıktıktan sonra Arnon Vadisi'nden Yabbuk ve Şeria ırmaklarına kadar uzanan topraklarımı aldılar. Şimdi buraları bana savaşsız geri ver."
Yiftah onlara İsrail tarihinden cevap veriyor:
İsrail halkı o toprakları Ammon halkından almadı, ama Amor halkından aldı – Ammonlular zaten en başta o toprakların sahipleri değildi
O zaman İsrail zaten Amor halkına savaş açmadılar, onlar İsrail halkına muharabe yaptılar, ama sonra kaybettiler
Rab Yahve o toprakları İsraillilerin eline verdi. Senin tanrın Hemoş var; o size bir toprak verdi mi, siz onu geri vereceniz mi?
Artık 300 sene geçti – neden daha önce, daha Musa’nın vaktında onu geri istemediniz. 300 sene sustunuz, çak şimdi aklınıza geldi, o topraklar sizin imiş
Her konuda sanki diyor ki, “Siz ikiyüzlüsünüz. Siz yaparsınız, ama size yapıldı mı, kıyamet kopacak?”
Bize hiç de yabancı gelmiyor bize, değil mi?
Gene: Allahın Ruhu Yiftah’ın üzerine geliyor
Zek 4:6 Bunun üzerine şöyle dedi: "RAB Zerubbabil'e, 'Güçle kuvvetle değil, ancak benim Ruhum'la başaracaksın' diyor. Böyle diyor Her Şeye Egemen RAB.
Allah halkı için unutulmaz prensip: değil güçle, değil kuvvetle – Allahın işini bitirmek için ne para, ne de silah önemli
Hak 11:30-31
RAB'bin önünde ant içerek şöyle dedi: "Gerçekten Ammonlular'ı elime teslim edersen, 31 onları yenip sağ salim döndüğümde beni karşılamak için evimin kapısından ilk çıkan, RAB'be adanacaktır. Onu yakmalık sunu* olarak sunacağım."
Neyi sunacağını sandı: bir inek mi, koyun mu, yoksa insan mı?
Yiftah bu yemini saklıdan, kendi kendine konuşarak yapmadı – bütün ordusunun önünde - hatta, istedi ki, düşman Ammonlular da onu işitsinler ve korksunlar.
Yasa 12:31
Tanrınız RAB'be bu biçimde tapınmayacaksınız. Onlar ilahlarına RAB'bin tiksindiği iğrenç şeyler sunuyorlar. Oğullarını, kızlarını bile yakarak ilahlarına kurban ediyorlar.
2
.Krallar
3:26
Moav Kralı, savaşı kaybettiğini anlayınca, yanına yedi yüz kılıçlı adam aldı; Edom kuvvetlerini yarıp kaçmak istediyse de başaramadı. 27 Bunun üzerine tahtına geçecek en büyük oğlunu surların üzerine götürüp yakmalık sunu* olarak sundu. İsrailliler bu olaydan doğan büyük öfke karşısında oradan ayrılıp ülkelerine döndüler.
- Ammonlular onu bayağı bir insan kurbanı olarak anlasınlar
- ama kendi halkı onu bir ‘Rabbe adamak’ olayı olarak anlasınlar
- böyle konuşmakla Ammnoluları korkutmak istedi
- ama Rab onun blöfünü bozdu:
Hak 11:34-39
Yiftah Mispa'ya, kendi evine döndüğünde, kızı tef çalıp dans ederek onu karşılamaya çıktı. Tek çocuğu oydu, ondan başka ne oğlu ne de kızı vardı. 35 Yiftah, kızını görünce giysilerini yırtarak, "Eyvahlar olsun, kızım!" dedi, "Beni perişan ettin, umarsız bıraktın! Çünkü RAB'be verdiğim sözden dönemem." 36 Kız, "Baba, RAB'be ant içtin" dedi, "Madem RAB düşmanların olan Ammonlular'dan senin öcünü aldı, ağzından ne çıktıysa bana öyle yap." ... 39 İki ay sonra babasının yanına döndü. Babası da içtiği andı yerine getirdi.
Mezmur 15:4
“O aşağılık insanı hor görür, fakat RAB’den korkanlara saygı duyuyor. Yemin etmişse, zararına da olsa, yemininden dönmez.
Yemin etmek ve adak sunmak gönüllü idi – ama kişinin ağzından bir kere çıktı mı, onunla kendini bağlardı. Artık serbest değildi, istediği gibi yapsın.
Biz onu mahallede anlamıyoruz – bizim sözümüz ucuz, ciddilik yok. İnsan durmadan “Vallahi, Billahi...” deyip duruyor, ama sözünde durmuyor – kişi durmadan Musaf öpüyor ve gene de korkmuyor.
... “çünkü saçlarının tek bir teli kara ya da beyaz yapamıyorsun” (Matta 5:36)
Biz insanlar ne olacağını bilemeyiz, gelecek zaman bizim elimizde değil
1.Kor 8:4-5
4 Bize çok yalvarıp rica ettiler, kutsallara yapılan bu hizmete katılsınlar - onu bir şeref saydılar. 5 Değil sade biz nasıl umut etmiştik. Hayır, önce kendilerini Rabbe verdiler. Sonra Allahın isteğine göre bize de verdiler.
Rom 12:1
1 Onun için, kardeşler, acıyan Allahın adına size yalvarırım: bedenlerinizi diri, kutsal ve makbul bir kurban olarak Allaha teslim edin. Bu, akıla uygun bir hizmetiniz oluyor.
Hoşea 6:6
Çünkü ben kurbandan değil, bağlılıktan hoşlanırım, Yakmalık sunulardan çok beni tanımanızı isterim.
Hakimler 12:1-6
1 Efrayimli erkekler toplanıp Safon'a geçtiler. Yiftah'a, "Ammonlular'la savaşmaya gittiğinde bizi neden çağırmadın?" dediler, "Seni de evini de yakacağız."
2 Yiftah, "Halkımla ben Ammonlular'a karşı amansız bir savaşa tutuşmuştuk" diye yanıtladı, "Sizi çağırdım, ama gelip beni onların elinden kurtarmadınız.
3 Beni kurtarmak istemediğinizi görünce canımı dişime takıp Ammonlular'a karşı harekete geçtim. Sonunda RAB onları elime teslim etti. Neden bugün benimle savaşmaya kalkışıyorsunuz?"
4
Bundan sonra Yiftah Gilat erkeklerini toplayarak Efrayimoğulları'yla
savaşa girdi. Gilatlılar Efrayimoğulları'na saldırdılar. Çünkü
Efrayimoğulları onlara, "Ey Efrayim ve Manaşşe halkları arasında
yaşayan Gilatlılar, siz Efrayim'den kaçan döneklersiniz!"
demişlerdi.
5 Şeria Irmağı'nın Efrayim'e yol veren geçitlerini tutan Gilatlılar, geçmek isteyen Efrayimli kaçaklara, "Efrayimli misin?" diye sorarlardı. Adamlar, "Hayır" derlerse,
6 o zaman onlara, "'Şibbolet deyin bakalım" derlerdi. Adamlar "Sibbolet" derdi. Çünkü "Şibbolet" sözcüğünü doğru söyleyemezlerdi. Bunun üzerine onları yakalayıp Şeria Irmağı'nın geçitlerinde öldürürlerdi. O gün Efrayimliler'den kırk iki bin kişi öldürüldü.
Nasıl Gideon zamanında İsrail halkının bir cinsi savaştan sonra hakime karşı çıktıysa, burada da öyle
İstemediler Gilatlılar çok kuvvetli olsunlar - onun için iç savaşı başlattılar.
Ama Gideon’un ordusuna karşı koyamıyorlar ve hepsi memleketlerine kaçmaya başlıyorlar
Yordan ırmağı İsrailin cinslerini ikiye bölürdü: üçte biri o ırmağın beri tarafında (iztok) yaşardı, üçte ikisi ırmağın öte tarfında (zapad) yaşardı.
Ammonlularla savaş Yordan’ın berisinde oldu – Efraimliler de oraya geçtiler
Memleketlerine dönmek için, yeniden Yordan ırmağından geçmeleri lazım.
Ama o sade birkaç sıva yerde, geçitlerde, mümkün idi – Yiftah’ın ordusu da o yerleri kontrol ederdi.
Onun için bir test yaptılar: “Söyle bakayım ‘Şibolet’!” – bu rastgele bir söz idi, anlamı da: “Sel” – sonra adamın telafuzuna (proiznasenie) dikkat ettiler
Kişi doğru olarak “Şibolet” dedi mi, onu braktılar, ama Şibolet yerine “Sibolet” dedi mi, onu öldürdüler - neden?
Efraim cinsinden olanlar S ile Ş arasındaki farkını anlamadılar, Ş sesini söyleyemediler - aynı bugün Greklerin konuştuğu gibi “Oraya gidezeksin – onu yapazaksın”
Gösteriyor: İsrail halkının içinde ne kadar az kontakt vardı, dialektler ortaya çıktı
Bizim için: Rab de bir gün bütün dünyayı deneyecek, testten geçirecek
Var gelenler, İmanlı GİBİ konuşuyorlar, ama tam söyleyemiyorlar - çünkü hayatları tam değil.
Herkes bir gün “İsa Rabdir” diyecek (Fil 2:11) – ama acaba, İsa’nın adını doğru söyleyebilecekler mi? – herkes o üç harf söyleyebilir, ama onun hayatının sesi aynısını mı söyleyecek?
savaş zaten bitmişti, Efraimlilerin kafa kaldırışını da bastırdılar - olabilirdi, Efraimlileri braksınlar evlerine dönsünler, daha fazla kan dökülmesin
Yiftah bizim için çok güzel örnek olabilir:
Bütün Hakimler gibi, onun da büyük zayıflıkları vardı
Ama Rab gene de onu en olmayacak yerden aldı, onu kendi işi için kullandı
Sen izin verecen mi, Rab seni kullansın?