Artık Hakimler kitabının sonuna geldik. 300 senelik tarih gördük. Bu zaman içinde İsrail halkı gittikçe daha fazla Rabbin standardından ayrıldı, kendi yolundan gitti.
12 hakimin hayatlarına baktık, onların altısı daha önemlidir, daha uzun anlatılıyor: Otniel, Ehud, Debora, Gideon, Yiftah ve Şimşon
Biz bütün o zamana bir ad verirsek: “İsrail halkının Kenanlaşması” – Rab onları çağırdı, Kenan topraklarındaki halkarı kovsunlar – ama onu yapmadılar
Kendi standartlarını başkalarına geçiremediler – başkaları onları kendi standartlarına uygun yaptılar
Ve böylece İsrail halkının tarihi bizim için de bir uyarıdır: “Sen başkaları mı değiştiriyorsun – yoksa onlar seni mi değiştiriyorlar?” Onlar senin fikirlerine mi uyuyorlar, yoksa sen onların fikirlerine mi uyuyorsun?
Ve şimdi kitabın sonunda iki episod görecez: onlar bize gösteriyior, İsrail halkı ne kadar düştü, ne kadar Kenan halklarına benzemeye başladı
Bugün birincisine bakacaz – bölm 17 ve 18 – Mika adında bir adamı görecez – onun yaptığı putperestlik korkunç tarih olaylara kapı açıyor
Bunu bir tiyatro oyunu gibi işleyecez: onda dört başrol var
(1) Mika adında bir adam
(2) onun anası
(3) bir Levili – onun adını ancak en sonunda öğrenecez
(4) Dan cinsi – önce o cinsten göderilen 5 casus, sonra onların bütün ordusu
Hak 16:1
“1 Efrayim'in dağlık bölgesinde Mika adında bir adam vardı.
2 Mika annesine, "Senden çalınan, lanetlediğini duyduğum bin yüz parça gümüş var ya, işte o gümüşler bende, onları ben çaldım" dedi. Annesi, "RAB seni kutsasın, oğlum!" dedi.
3 Mika bin yüz parça gümüşü annesine geri verdi. Annesi, "Oğlumun bir oyma put, bir de dökme put yaptırabilmesi için gümüşün tamamını RAB'be adıyorum" dedi, "Gümüşü sana geri veriyorum."
4 Gümüşü Mika'dan geri alan kadın, iki yüz parçasını ayırıp kuyumcuya verdi. Kuyumcu bundan bir oyma, bir de dökme put yaptı. Putlar Mika'nın evine götürüldü.
5 Mika'nın bir tapınma yeri vardı. Özel aile putları ve bir efod* yaptırmış, oğullarından birini de kâhinliğe atamıştı.
6 O dönemde İsrail'de kral yoktu. Herkes dilediğini yapıyordu.
O zaman tapınak Şilo adında bir yerdeydi - Bu Rabbin buyruğuna göre idi. Rab her zaman sadece bir yer seçti – ve Musa’nın zamanından Davut’un zamanına kadar Şilo’daydı – sonra Yeruşalim’e geçti
Burada okuduk, nasıl bu Mika yepyeni bir tsentır kurdu ve hangi metodla
onda 1100 parça gümüş vardı – Şimşon’un hahatını hatırlarsanız: Filistli beyler Delila’ya onun beş katını verdiler – ve dedik bu 20 milyon Leva yapardı – demek bu kadında 4 milyon levalık gümüş vardı: 1100 parça
Rabbe danışacağına, ona dua edeceğine lanet okuyor – “Kim bu parayı çaldıysa, onun boynuna rak gelsin...”
Kısacası: bir imanlı gibi davranmıyor – bir Kenanlı gibi davranıyor
Eyub ne dedi: “Rab verdi, Rab aldı, onun adı mubarek olsun!”
Daha sonra: Saul – onun eşekleri kayboldu, hizmetçisi diyor
1.Samuel 9:6
"Bak, bu kasabada saygın bir Allah adamı vardır" diye karşılık verdi, "Bütün söyledikleri bir bir yerine geliyor. Şimdi ona gidelim. Belki gideceğimiz yolu o bize gösterir."
Senin başına bir şey geldi mi, nasıl reaktsiya gösteriyorsun: imanlıca mı, yoksa Kenanlıca mı?
Kadının oğlu Mika herhalde o lanetten korktu, çünkü hemen kendini açıkladı: “Ben çaldım” – ve parayı çeviriyor
Kadının cevabı bize çok şey gösteriyor: "RAB seni kutsasın, oğlum!" – ne bu? Başkası çalsaydı, öyle mi konuşacaydı? –“Yok bir şey, olağan şeydir bu. Hatasız kul olmaz, aldanmayan bir tek Allah!” – çünkü onun evlatçağızı onu yaptı
Lazımdı onu cezalandırsın: Musa’nın kanununa göre ikisi lazımdı Şiloya gitsinler, orada Mika suç kurbanı keseceydi – parayı çevireceydi + 20%
Kutsal Kitapta sık sık görüyoruz, nasıl büyük Allah adamları bile evlatlarına terbiye vermiyorlar, ve ondan bütün halk için korkunç durumlar meydana geliyor: başkahin Eli’nin oğulları, Samuel’in oğulları ve Davut’un oğlu Avşalom (iç savaş, binlerce ölü)
“ana yüreği” derken – kendine, oğluna ve bütün Allah halkına korkunç belalar getiriyor
mahallede kızanlar lazım öğrensiler ki, “Ben ne yaparsam, onun karşılığı var” – uyuşturucu sattın mı, mahpusa dalacan – kalsın – ama ‘ana yüreği’ ne yapıyor: en hızlı advokatlar tutuyor, rüşvet veriyor, hatta toplantıya bile geliyor dua ettiriyor
bu belki büyük bir örnek, ama en küçük temalarda başlıyor: kızan senden iki leva çalıyor – kızıyorsun, bağrıyorsun – sonra: sen de onu ağır cezalandıracağına “Yok bir şey, kızandır” diyorsun
Burada üç korkunç günah görüyoruz:
Hakimler kitabı İsrail halkının o korkunç durumunu gösteriyor – onlar için putperestlik artık normal bir şey olmaya başladı
(a.4-5) “Kuyumcu bundan bir oyma, bir de dökme put yaptı. Putlar Mika'nın evine götürüldü. 5 Mika'nın bir tapınma yeri vardı. Özel aile putları ve bir efod* yaptırmış,”
Ve gene görüyoruz: bir efod – Gideon’n başlattırdığı olay artık büyüdü
Ünlü ya da zengin olanlar, kendini büyütürüp kendi tapınma sistemini kuruyorlar
Hakimler 8:27
“Böylece efod Gidyon ile ailesi için bir tuzak oldu. ” – onunla çok kötü bir örnek verdi, bütün halkı kötü yola başlatırdı – “Ne istiyon ya? Madem Gideon gibi Allah adamı bile yaptı, ben nasıl yapmayacam?”
önce ayet 3te diyor: “gümüşün tamamını RAB'be adıyorum” – ama sonra ne yapıyor: “iki yüz parçasını ayırıp kuyumcuya verdi” - ee? o 900 parçaya ne oldu?
O kadın serbest idi, o parayla ne isterseydi yapabilirdi – ama bir kere adadıktan sonra, onu kullanamayacaktı
Mezmur 15:4
“Yemin etmişse, zararına da olsa, yemininden dönmez.”
Yeni Ahit zamanında Rab öyle numaralara çok ağır ceza verdi: Hananya ve Safira – iki imanlı aynı numara yaptılar – Rab onları hemen öldürdü
Kim derse “Rabbe hizmet ediyorum” ama bunu yaparken ikiyüzlülük yaparasa, kendini çok korkunç bir duruma sokuyor
"Oğlumun bir oyma put, bir de dökme put yaptırabilmesi için gümüşün tamamını RAB'be adıyorum" (ayet 3)
“Hanemde kalsın, yabancıya gitmesin” kafası – o kadın lazımdı o parayı alıp Şilo’daki tapınağa getirsin
Onu yapacağına, kendi evlatcağızına veriyor – yani; Rabbin seçtiği kişi değil, benim cinsimden biri o ruhsal görev yapacak
BG’a bu korkunç bir hastalık, pastor kendi evladını, torununu anvona bindiriyor – sen ne biliyorsun? Belki de Rab onu seçmedi
Onun adı: Mika = Türkçe ‘Kim Rabbe benzer?’ demektir – çok güzel bir ad – zaten o adda bir oeygamber vardı daha sonra
Demek anası onu doğururken, lazımdı Rabbi tanısın – kendi evladına ‘imanlıca’ bir ad veriyor – ama ne yazık ki, ona Rabbin terbiyesini vermedi
Bugünlerde yaşasaydı: arabasında balık stiker var, boynunda büyük haç ve evinde ‘hristiyanski kalendar’ – ama bütün aklı fikri dünyada, hareketleri de imansızlar gibi.
Mahallede kaç tane İsa adında kzanlar var – ama hepsi Rabbin yolunda yürümüyorlar
Doğduktan sonra kimi kere kızanları toplantıya getiriyorlar, b,z onları bereketleyelim – ama sonra onlara Rabbin terbiyesi verilmedimi, hepsi boşuna
Kim kendi anasından para çalıyor? – bu ekmek parası değildi, 4 milyon leva
Sonra: anası putları yapmayı teklif edince, hiç karşı koymuyor, hemen razı geliyor
Ve en korkuncu: hiç de rahatsız olmuyorlar – hırsızlık yapıyor, yalan söylüyorlar, sözünde durmuyorlar – ve gene de ‘Rab beni bereketliyor’ diye düşünüyorlar
Yepyeni bir tapınma sistemi kuruyorlar, kendi faydası için – lazımdı Rabbe boyun eğsin, Şiloya gitsin
‘Özel aile putları ve bir efod’ yaptırmış – özel aile putları: İbr.: “Terafim” – bunlar aynı zaman geleceğini öğrenmek için kullanılırdı - falcılık
Zekerya 10:2
“Oysa aile putlarından alınan yanıtlar boştur, Falcılar yalan görümler görür ve gerçek yanı olmayan düşler anlatarak boşuna avuturlar. Bu yüzden halk sürü gibi dağınık, sıkıntı çekiyor, çünkü çoban yok.”
Anası kendi çocuğunu o görevin başına koydu – Mika da kendi oğlunu kahin yapıyor
Adam kendi kendine çok güzel bir firmacaaz kurdu: gelenlere fal okuyor, onlar da memnun, “Aaa, ne istiyon, Rabbe danıştık ya!” – hepsi çok ruhani görünürdü – ama tek bir kocaman yalan idi.
Hakimler 17:7
“Yahuda'nın Beytlehem Kenti'nde, Yahudalı bir ailenin yanında geçici olarak yaşayan genç bir Levili vardı. 8 Adam yerleşecek başka bir yer bulmak üzere Yahuda'nın Beytlehem Kenti'nden ayrıldı. Efrayim'in dağlık bölgesinden geçerken Mika'nın evine geldi. 9 Mika, "Nereden geliyorsun?" diye sorunca adam, "Yahuda'nın Beytlehem Kenti'nden geliyorum, Levili'yim, yerleşecek yer arıyorum" dedi.
10 Mika, "Benimle kal" dedi, "Bana danışmanlık ve kâhinlik yap. Seni besleyecem, senede bir takım giysi, on parça da gümüş veririm." Levili kabul etti. 11 Mika ile kalmaya razı oldu. Mika da ona oğlu gibi davrandı. 12 Genç Levili'yi kâhinliğe atayarak evine aldı. 13 Mika, "Şimdi biliyorum ki, RAB bana iyi davranacak" dedi, "Çünkü bir Levili kâhinim var."”
Levililer, kahinler gibi Levi cinsinden idiler, ama Harun’un cinsinden değil – onların görevleri daha basit: tapınakla ilgili eşyalara bakmak – başkaları ilahici idi – hem de halkı Musanın kanununu öğretireceklerdi
Levililer en erken 30 yaşında göreve başlayacaklardı – ama bu adam gençti; belki 18-20 yaşında – demek daa çook bekleyeceydi, asıl işine başlamak için,
Ama beklemek istemedi, kendine fırsat aradı – onu da Mika’nın yanında buldu
Mika ona dedi: “Bana danışmanlık ve kâhinlik yap” aslında: “Bana bir baba ol” – ama daha sonra asıl rollar anlaşılıyor: “Mika da ona oğlu gibi davrandı.” – Mika gene de herşeyi kontrol ediyor.
Ruhsal hizmet yapıyor, para karşılığında – kim daha fazla verirse, ona kulluk edecek
İsa kendisi bizi uyardı: kiralanmış çobanlardan uzak duralım
Yuhanna 10:13
“Şimdi, kiralanmış işçi neden kaçıyor - çünkü ancak kiralanmıştır ve kendi koyunları için düşünmez.”
Bir tarafta Rab kendisi buyurdu ki, kim sade Rabbin işiyle ilgilenirse, kilise tarafından desteklensin
1.Kor. 9:13-14
“Yoksa bilmez misiniz, kutsal şeylerle görevli olanlar, Allah evinden beslenirler. Ve kurban yerinde hizmet edenler, ondan yerler. Aynı onun gibi Rab buyurdu ki, 'iyi haber'i yayanlar, 'iyi haber'den beslensinler.”
Ama büyük bir fark var: Kimisi para alıyor, Rabbin işini yapabilmek için – başkası Rabbin işini yapıyor, para almak için
Asıl Rabbin işçisi sormuyor, bana para veren olacak mı – başlıyor Rabbin işini yapsın ve sonrası için Rabbe güveniyor
2.Kor. 3:17
“Birçok kişinin yaptığı gibi yapmıyoruz. Onlar Allahın sözünü ticaret yapmak için kullanıyorlar. Biz gene Mesihte, Allahın gönderdiği kişiler gibi ve Allahın önünde dürüstlükle konuşuyoruz.”
Ama buradaki Levili öyle değil – daha sonra başka kişiler gelecek, ona daha iyi bir iş teklif ediyorlar – o da Mika’yı brakacak onların peşine takılacak
Hakimler17:13
“Mika, "Şimdi biliyorum ki, RAB bana iyi davranacak" dedi, "Çünkü bir Levili kâhinim* var."
Mahallede sık sık görüyoruz: “Allah adamıdır, onunla sefte yaptın mı, işler su gibi yürüyecek” – “Nasıl bu yola daldım, işlerim çok iyi gidiyor” – ya da tam tersi: “Ne bileyim, bu yol galiba benim için değil. Naş toplantıya gittim, kısmetim kapandı.”
Mika’nın anlayışı neydi: “Lazım Allahı öyle manipulira yapayım da, beni bereketlesin”
Bütün Hakimler zamanındaki anlayışı buydu – bugüne kadar en korkunç yanlışlık da budur: Rabbe ‘bereket almak’ için hizmet etmek
Bu zaten aslında hizmet etmek bile değildir, kim böyle düşünürse kendine hizmet ediyor.
Sana Havakkuk kitabından bir soru: - burada
Hab 3:17-18
burada anlatırıyor bir köylü, bakalım onun başına ne geldi, ve nasıl reaktsiya gösterecek
“İncir ağaçları tomurcuklanmasa,
Asmalar üzüm vermese,
Zeytine verilen zahmet boşa gitse de,
Tarlalar ekin vermese de,
Sayada hiç koyun kalmasa,
Ve ahırlarda inek kalmasa,
Ben yine RAB sayesinde sevineceğim,
Kurtuluşumun Tanrısı sayesinde sevinçten coşacağım.”
Böyle şey olur mu? Adam falit olmuş, bir şeyciği kalmamış – ve sevinöten coşacaymış! - Neden? “Rab seyesinde” – sen sevinmiyorsun fukara olduğuna, ama Rabbin Rab olduğuna seviniyorsun
Bugünlerde büyük kiliselerde ‘bereketlenmek’ en büyük şey oldu, ‘zenginlik müjdesi’ denilir ona – bu sahte bir öğretiştir, o kulağa hoş geliyor ama ona aldanmayalım
İman etmenin tek sebebi:
Apo 4:20
“Çünkü neyi gördük, neyi duyduk, bu meseleleri konuşmadan duramayız”
Biz iman etmiyoruz, birhangi fayda kazanmak için, ama hakikatı anladık diye
Hakimler 18:1-21
“O dönemde İsrail'de kral yoktu ve Dan cinsinden olanlar yerleşecek yer arardılar. Çünkü İsrail cinslerin arasında kendilerine düşen payı henüz almamışlardı. 2 Böylece aralarından beş cesur savaşçıyı yolladılar, toprakları araştırıp bilgi toplasınlar. Adamlar Efrayim'in dağlık bölgesinde bulunan Mika'nın evine gelip geceyi orada geçirdiler.
3 Mika'nın evinin yanındayken genç Levili'nin sesini tanıdılar. Eve yaklaşarak ona, "Seni buraya kim getirdi? Burada ne yapıyorsun? Burada ne işin var?" diye sordular.
4 Levili Mika'nın kendisi için yaptıklarını anlattı. "Bana verdiği paraya karşı ona kâhinlik ediyorum" dedi.
5 Adamlar, "Lütfen Tanrı'ya danış, bu yolculuğumuz başarılı olacak mı, bilelim" dediler.
6 Kâhin, "Rahatlıkla gidin, Allah yolculuğunuzu destekliyor" diye cevap verdi.
----
18 Adamların Mika'nın evine girip efodu, özel putları, oyma ve dökme putları aldığını gören kâhin, "Ne yapıyorsunuz?" diye sordu.
19 Adamlar, "Sus, sesini çıkarma" dediler, "Bizimle gel. Bize danışmanlık ve kâhinlik yap. Bir adamın evinde kâhinlik etmek mi iyi, yoksa İsrail'in bir boyuna, bir oymağına kâhinlik etmek mi?"
20 Kâhinin yüreği sevinçle doldu. Efodu, özel putları, oyma putu alıp topluluğun ortasında yürümeye başladı.
21 Topluluk çocuklarını, hayvanlarını, değerli eşyalarını alıp yola çıktı.
Kendi topraklarını almadılar, kendilerine yer arıyorlar
Dan küçük bir cins idi, Rab onlara apaçık gösterdi, onların yeri nerede olacak diye
Yeşu 19:40-46
Yeşu 19:40-46
“Yedinci kura boy sayısına göre Danoğulları oymağına düştü.
41 Mülklerinin sınırı içinde kalan kentler şunlardı: Sora, Eştaol, İr-Şemeş,
42 Şaalabbin, Ayalon, Yitla,
43 Elon, Timna, Ekron,
44 Elteke, Gibbeton, Baalat,
45 Yehut, Bene-Berak, Gat-Rimmon,
46 Me-Yarkon ve Yafa'nın karşısındaki topraklarla birlikte Rakkon.”
Bunların yeri daha fazla Filistlilerin topraklarındaydı, ama düşünmediler onlarla savaşsınlar, oradan çıkıp başka yer aradılar kendilerini
Rab senin için bir yer hazırladı, orada kaldın mı, o seni koruyacak - ama başka yere gitmeye kalktın mı, hep aldanacan
Leviliye danışıyorlar: “Acaba işimiz yürüyecek mi?” – bunlar terorist gibi askerler
Aslında Levili lazımdı desin: “Hayır, bu yola çıkmayın. Rabbin istediği başka bir şey” – ama o zaman onun kafasını keseceydiler
Sen planını bozmaya hazır değilsen, hiç Rabbe danışma – kendini aldatma
Biz Rabbin planı için mi yaşıyoruz, yoksa Rabbi kendi planlarımızın içine sığsırmaya mı bakıyoruz?
Hakimler 18:24-25
Mika, "Kâhinimi, yaptırdığım putları alıp gittiniz" dedi, "Bana ne kaldı ki? Bir de, 'Ne oldu? diye soruyorsunuz." - "Kes sesini!" dediler, "Yoksa öfkeli adamlarımız saldırıp seni de, aileni de öldürür."
İsrail halkı ne kadar düştü: Mika adında bir kişi (adının anlamı: “Kim Rabbe benzer?”) PUTLAR için ağlamaya ve yalvarmaya başlıyor
Aynı Yakup’un kaynatası Lavan gibi davranıyor: “Babanın evini çok özlediğin için bizden ayrıldın. Ama ilahlarımı niçin çaldın?"” (Yar 31:30)
Hakimler 18:27-29
“Danoğulları Mika'nın yaptırdığı putları ve kâhini yanlarına alarak Layiş üzerine yürüdüler. Barışçı ve her şeyden habersiz olan kasaba halkını kılıçtan geçirip kasabayı ateşe verdiler. 28 Beytrehov yakınındaki vadide bulunan Layiş Kenti'nin yardımına gelen olmadı. Çünkü kent Sayda'dan uzaktı, başka bir kentle de ilişkisi yoktu. Danoğulları kasabayı yeniden kurup oraya yerleştiler. 29 Yakup'un oğlu olan ataları Dan'ın anısına kasabaya Dan adını verdiler.”
Bu kasaba bütün İsrail’in en kuzey (sever) tarafında bulunurdu – oranın halkı Sayda halkı idi
Rab dedi ki, yedi Kenanlı milleti o topraklardan kovsunlar diye, ama Saydalılar onların arasında değildi
Onların saldırışı suçtu – ama kendileri onu Rabden cevap ve bereket saydılar
Hakimler 18:30-31
“Oyma putu oraya diktiler. Musa oğlu Gerşom oğlu Yonatan ile oğulları sürgüne kadar onlara kâhinlik ettiler. Tanrı'nın Tapınağı Şilo'da olduğu sürece Mika'nın yaptırdığı puta taptılar.”
Mika’nın başlatırdığı küçük bir şeydi, Danlılar gene yepyeni bir kasaba ve yeni bir tapınma sistemi kuruyorlar
İsrail tarihine bakarsak görecez, nasıl bu Süleymandan sonra halkın bölünmesine sebep oluyor
En korkunç şey: en sonunda o Levili adamın adı bize bildiriyor: Yonatan – hem de onun soyu – Gerşom oğlu – MUSA oğlu
Demek Musa’nın torunlarından biri bu yeni putperest tsentırın başı oldu – Musa altın danayı kırıp döktü – Yonatan gene Rabbe adanmış gümüşten putlar yaptı
Daha korkunç bir düşüş düşünemeyiz
Bütün bu olayın en korkunç tarafı nedir: Herkes mutlu – işler yürüyor – “Şükür Rabbe, iyiyiz” – Allahcağızım duacağızıma cevap verdi
Levili işsiz bir delikanlı iken, bütün İsrailde konuşulan bir Allah adamı oluyor
Danlılar hiç problemsiz zengin bir kasabayı ele geçiriyorlar
Sen kendi hayatını nasıl ölçüyorsun: Dünyaca ‘başarı’ mı, yoksa Rabbin istediğini yapmak mı?