- Bu, Eski Ahit’i son kitabıdır, sanki Yeni Ahit’e bir köprü gibi
- İsa’dan önce: 430 sene yazıldı
- Nehemya zamanında: Ester – kral Ahoşveroş – onun oğlu izin veriyor dönsünler
- Zerubbabel (tapınağu bitiriyorlar – 516); Ezra ( - 458); Nehemya (kasabanın duvarı - 445),
- Nehemya Pers kralına dönüyor, ve halk bozulmaya başlıyor
- biz de ona benzer durumdayız: iş başlandı, biraz başardık, ama uzaklaşınca her şey normale dönüyor (gramcaız, registratsia = her şey yerinde = rahatlık batıyor)
- değil: Allah ilgisiz, kader
- değil: bilemeyiz
- ama: AHİT, antlaşma, Allah yemin etti
İsrail kısa bir zaman için Allahın cezasını gördü (= terbiye)
Edom sonsuza kadar lanetli (= ceza)
a. ceza: günahın cezası ölümdür (kurban)
b. saldırı: hırsız ve koyunlar
Hırsız gene sade geliyor çalsın, öldürsün ve yok etsin. Ama ben geldim onlara yaşam olsun, hem de bola gani yaşam olsun diye.
c. terbiye: düzeltmek, budamak, daha iyi büyüsün diye
1.Kor 11.32
Rab bizi davalarsa bile, bizi terbiye etmek içindir. Maksat, dünya ile beraber ceza çekmeyelim.
- mahallede zor anlaşılıyor, çünkü terbiye yok, patlamak var
1. Rabbin adına karşı saygınız yok (Mal. 1:6)
2. Bozuk kurbanlar sunuyorsunuz (Mal. 1:7,8).
3. Kurbanyerini hor görüyorsunuz (Mal. 1:7,12).
4. Rabbin hizmetini sıkıcı bir görev gibi görüyorsunuz (Mal. 1:13)
5. Rabbin uyarılarına kulak asmadınız (Mal. 2:1,2).
6. Kahinlik antlaşmasını bozdunuz (Mal. 2:4,5,8)
7. Rabbin yolundan ayrıldınız (Mal. 2:8,9).
8. Görevlerinde insan seçiyorsunuz (Mal. 2:9)
- bununla iki korkunç günah işlediler:
2.Kor 6:14-15
14 İmansızlarla birlikte uygunsuz bir bondruğa girmeyin. Çünkü doğrulukla haksızlığın ne ortaklığı olabilir ki? Ve aydınlıkla karanlığın ne beraberliği olabilir? 15 Mesihle Beliyal'ın ne uygunluğu olabilir? Ya da, bir imanlının imansız bir kişide ne payı olabilir?
- bahaneler:
(1) “iyi yere gitti”
(2) biz onu toplantıya çekeceğiz
(3) “oldu bir kere. naaapalım?”
(4) biz ona karışamayız
-
Mal 2:15 Tanrı sizi tek beden ve ruh yapmadı mı? Neden tek? Çünkü O kendisine özgü bir soy arıyordu. Onun için kendinize dikkat edin, hiçbiriniz gençken evlendiği karısına ihanet etmesin.
- kızanlar da karışık ortamda büyüyecekler
- tek ruh, tek beden: BİR Adem, BİR Havva: değil: aynı zamanda çok karılar, ya da Havva’yı uğratıp başkasını almak
- sebep: BİR Rab, BİR halk; BİR Mesih, BİR kilise
- amaç: kendisine özgü bir soy = kendisine uygun bir kuşak, bir halk yetiştirmek
- senin imanın sade sana değil, kızanlarına da, yeni bir halk yetiştirmek
- İbrahim: hizmetçi Eli-ezer’e: çocuğuma sakın bu halklardan bir kız alma – sonra 1000 km yolculuk yaptı, uygun bir kız bulsun diye
- kızanlarımıza ne kadar dikkat çeviriyoruz?
1. halk şüphe etmeye başladı: Allah sahiden adaletli mi?
2. cevap: Rab ansızın gelecek
- İsrail halkı çölde Çıkış 25
5-7 Aranızda armağanlar toplayıp RAB'be sunacaksınız. İstekli olan herkes RAB'be altın, gümüş, tunç; lacivert, mor, kırmızı iplik; ince keten, keçi kılı, deri, kırmızı boyalı koç derisi, akasya ağacı armağan etsin.
29 Kadın, erkek bütün istekli İsrailliler RAB'bin Musa aracılığıyla yapmalarını buyurduğu işler için RAB'be gönülden verilen sunu sundular.
- Yeni Ahit: 2.Kor 8:1-5
1 Kardeşler, size anlatmak istiyoruz, Allah Makedoniya'daki topluluklara nasıl bir vergi verdi: 2 Onlar büyük bir sıkıntı ve deneme içinde idiler. O kadar fukaraydılar, ama gene de öyle bir sevinçle doldular ki, cömertçe verdiler. O cömertlik de onların zenginliği oldu. 3 Onlar için şahitlik yaparım ki, kendilerinden kalkıp, ne kadar fırsatları varsaydı, hem de daha da fazlasını verdiler. 4 Bize çok yalvarıp rica ettiler, kutsallara yapılan bu hizmete katılsınlar - onu bir şeref saydılar. 5 Değil sade biz nasıl umut etmiştik. Hayır, önce kendilerini Rabbe verdiler. Sonra Allahın isteğine göre bize de verdiler.
7 İmanda, konuşmakta, bilgide, her mesele için uğraşmakta ve bize karşı olan sevgide artıyorsunuz. Aynı onun gibi bakın, bu merhametli işte de artasınız.
- büyümenin boyutları
8 Bunu size söylemiyorum bir buyruk gibi. Ama istiyorum, başkalarının ciddiliğini göstereyim ve sizin imanınızın sahte olmadığını belli edeyim. 9 Çünkü Rabbimiz İsa Mesihin merhametini biliyorsunuz: O zengin idi, ama bizim için fukara oldu. Öyle ki, Onun fukaralığı ile insanlar zenginleştirilsinler.
- sahte iman sade lafta oluyor, değil p raktikada
6 Şunu da söyleyeyim: kim az ekerse, az da biçecek. Ve kim çok ekerse, çok biçecek. 7 Herkes öyle versin, nasıl yüreğinde niyetliyse. Değil isteksizce ya da sanki zorla versin. Çünkü Allah sevinçle veren kişiyi seviyor. 8 Allahın kuvveti var, size her türlü bereketi arttırsın. Öyle ki, hiçbir zaman hiçbir meselede hiçbir şeye muhtaç kalmayasınız. Siz de bol bol her türlü iyi işlerde bulunasınız. 9 Yazıldığı gibi:
"O, dağıtırıp fukaralara verdi. Onun doğruluğu sonsuzlara kadar kalıyor."
10 Ekini Veren onu veriyor, hem ekilsin, hem de yenilsin diye. O size de versin ve öyle yapsın ki, daha fazla tohum ekesiniz, hani doğruluğunuzun yemişlerini çoğaltırsın.
- köylü: bütün buğgayı yiyemez, helecek sene için ekin lazım, da yesin
11 Sizin eliniz her meselede açık olsun diye zenginleşiyorsunuz türlü türlü. Böylelikle bizim de yardımımızla sebep oluyorsunuz, Allaha şükürler edilsin.
- kriza: nerede o Kriza? sokakta miyiz? son iki sene içinde: daha mı iyi, daha mı kötü?
- evin var mı? remont yapıyor musun? eve eşya alıyor musun?
- eski günleri unuttun mu? 1991: ekmek, yoğurt yoktu 1997: ekmek için kuyruk vardı
- demek: çoğumuz zenginleşiyoruz
- örnekler: Asenovgrad (Fiyat), Yambol (Bolyartsi, 300 Leva), Haskiy dua gecesi (350 Leva)
- Mal 3:9 “Siz lanete uğradınız” = mal var, ama bereket yok, tad yok, doymak yok
- Amos 6:1-6
1 Yazıklar olsun Siyon'daki kaygısızlara,
4 Ey sizler, fildişi süslü yataklara uzananlar,
Sedirlere serilenler, Seçme kuzular, besili buzağılar yiyenler,
5 Çenk eşliğinde türkü söyleyenler, Davut gibi beste yapanlar,
6 Tas tas şarap içenler, Yağların en güzelini sürünenler, Yusuf'un yıkımına kederlenmeyenler!
- Rab diyor: beni deneyin (değil günahla, ama iyilikle)
Rab kendisi günah için denemiyor, ama iyilik iiçin
1. Ağlaşma: Allaha hizmet etmenin faydası yok, Allahsızlar daha iyi durumda 3:14-15
2. cevap: (1) Rab, kendi insanlarını tanıyor
(2) bir anma defterini tutuyor
(3) hesaplaşma günü geliyor
3. ağlaşmak büyük günah mI?
- 1.Kor. 10:10 Ne de onların bazıları yaptıkları gibi, mırmırdanmayın. Onları ölüm meleği yok etti.
- neden: nankörlük korkunç bir günah
Yuhanna 1:21
Ve ona sordular: "O zaman ne? Sen İlyas mısın?" O da "Değilim" dedi. -
"Sen o peygamber misin?" Ve cevap verip, "Hayır, değilim" dedi.
10 Onun öğrencileri de Ona şunu sordular:
"Madem öyle, kanun muallimleri nasıl diyorlar ki, en birinci lazım İlyas gelsin?"
11 O da onlara cevap verip dedi:
"Evet, İlyas sahiden de geliyor ve herşeyi yeniden sıraya sokacak. 12 Ama ben size diyorum: İlyas zaten geldi, ama onu tanıyamadılar, ve ona istedikleri gibi yaptılar. İnsanoğlu da onların ellerinden aynı çekiyi görecek."
13 O vakıt öğrenciler anladılar ki, İsa onlara vaftizci Yahya'dan için konuştu.
- İlyas ölmeden göke alındı, Yahudiler Mal peyg. bakarak, İlyas’ı beklerdiler
- Yahya bedence İlyas değildi – gökten düşmedi, anası babsı vardı
- ama: İlyas’ın vazifesini devam etti: halkını tövbeye çağırdı
- Zekerya’ya konuşan melek (Luka 1:15-17)
Daha anasının karnında iken Kutsal Ruh ile dolu olacak. 16 İsrail oğullarından birçoğunu onların Allahı olan Rab'be geri döndürecek. 17 Rabbin önünden gidecek. İlyas'ın ruhu ve kuvveti onda olacak. Öyle ki, babalarının yüreklerini yeniden kızanlarına döndürecek. Seslemeyenleri de doğru kişilerin aklına döndürecek. Böylelikle Rabbe hazırlanmış bir halk yetiştirecek."
- neden öyle: İlyas mı, Yahya mı, önemli değil, ama onların vazıfesi ve sözleri
- çok seveceydiler İlyas’a tapsınlar, ama gene kulak asmayacaydılar (nasıl ‘büyük! vaizler geldi (John Osteen))
- buna benzer.
3 Ve ben iki şahidime kuvvet verecem. Onlar da çuval giyiyip, bin ikiyüz altmış gün peygamberlik edecekler. 4 O iki zeytin ağacı onlardır, dünyanın Güdücüsünün önünde duran iki mumluk onlardır. 5 Bir kişi kalktı mı, onlara zarar versin, o vakıt onların ağzından ateş çıkacak ve düşmanlarını bitirecek. Evet, onlar lazım öyle ölsünler. 6 İkisinde izin var, gökü kapatırsınlar. Öyle ki, peygamberlik günlerinde hiç yağmur yağmasın. Ve onlarda izin var, suyu kana döndürsünler ve ne kadar sık isterlerse, dünyayı her türlü bela ile vurabilirler.
7 Ama şahitliklerini tamamladılar mı, o vakıt çukurdan çıkan canavar onlarla muharebe edecek, onları yenecek ve öldürecek. 8 Onların bedenleri büyük kasabanın sokağında brakılacak. Ruhça o kasabanın adı 'Sodom ve Mısır'dır. Onların Rabbi de orada haça gerildiydi. 9 Bütün halklardan, cinslerden, dillerden ve milletlerden kişiler üç buçuk gün onların bedenlerine bakacaklar. Ve vermeyecekler, onların bedenleri mezara konulsun. 10 Yeryüzünde oturanlar bunlardan için sevinecekler, bayram edecekler ve birbirlerine bahşiş yollayacaklar. Çünkü o iki peygamber yeryüzünde oturanlara çeki çektirmişlerdi.
11 Ama o üç buçuk günden sonra, Allahtan gelen yaşam ruhu onlara girdi ve ayağa kalktılar. Ve onları gören kişiler çok büyük bir korkuya düştüler. 12 Ben de gökten yüksek bir ses işittim. Onlara dedi: "Buraya binin!". Ve bir bulut içinde göke çıktılar. Düşmanları da onları gördüler.
- Bunlar Musa ve İlyas mı? Çoğu komentarlar diyor “Dünyanın sonunda gelecekler”
- ama Rab bunu sana konuşuyor: iki şahit = kilise = imanlılar
- o şahitlerin görevi: tövbeye çağırmak İlyas’ın ruhu ve gücü Yahya’da idi, aynısı imanlılarda da olsun